Στο Γκουαντάναμο μάλλον δεν υπάρχουν σιδερένια γουδιά και γουδοχέρια· η επιστήμη της βίας και οι τεχνικές των βασανιστηρίων, σωματικών και ψυχοπνευματικών, έχουν εξελιχθεί. Και όσο τουλάχιστον μπορούμε να γνωρίζουμε (γιατί ελάχιστα, κι όλα τους «καθαρισμένα», είναι γνωστά γι’ αυτό το κάτεργο, στίγμα εσαεί στην ιστορία «της πιο δημοκρατικής χώρας του κόσμου», όπως αυτοθαυμάζεται), έχουν σημειωθεί δεκάδες απόπειρες αυτοκτονίας, σαν μοναδική διέξοδος προς την ελευθερία, έστω τη μεταθανάτια, κανείς πάντως από τους άνευ δίκης και δικαιωμάτων μακροχρονίως κρατούμενους δεν έκοψε τη γλώσσα του για να την πετάξει στους βασανιστές του.
Παντελής Μπουκάλας
Από την "Καθημερινή"
Από το 2002 μέχρι σήμερα, τουλάχιστον 775 άνθρωποι έχουν κρατηθεί αιχμάλωτοι εκεί. Ορισμένοι αφέθηκαν ελεύθεροι να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, αλλά οι περισσότεροι υπομένουν τον έκτο χρόνο αιχμαλωσίας σε σχεδόν πλήρη απομόνωση, χωρίς καμιά επαφή με τις οικογένειές τους, φυλακισμένοι χωρίς κατηγορητήριο, δίκη ή τις πλέον στοιχειώδεις προστασίες της Συνθήκης της Γενεύης. Αξιόπιστες μαρτυρίες μιλούν για συστηματικές ταπεινώσεις και βασανιστήρια, παρότι οι αμερικανικές αρχές αρνούνται να χαρακτηρίσουν βασανισμό τις «μεθόδους» που χρησιμοποιούν για να πιέσουν τους εγκλείστους να «ομολογήσουν», όπως π.χ. τον εικονικό πνιγμό, τη στέρηση ύπνου, τη συνεχή εκκωφαντική μουσική ή την υποβολή τους σε ακραίες συνθήκες ζέστης και κρύου.
Από την Καθημερινή
Παντελής Μπουκάλας
Από την "Καθημερινή"
Από το 2002 μέχρι σήμερα, τουλάχιστον 775 άνθρωποι έχουν κρατηθεί αιχμάλωτοι εκεί. Ορισμένοι αφέθηκαν ελεύθεροι να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, αλλά οι περισσότεροι υπομένουν τον έκτο χρόνο αιχμαλωσίας σε σχεδόν πλήρη απομόνωση, χωρίς καμιά επαφή με τις οικογένειές τους, φυλακισμένοι χωρίς κατηγορητήριο, δίκη ή τις πλέον στοιχειώδεις προστασίες της Συνθήκης της Γενεύης. Αξιόπιστες μαρτυρίες μιλούν για συστηματικές ταπεινώσεις και βασανιστήρια, παρότι οι αμερικανικές αρχές αρνούνται να χαρακτηρίσουν βασανισμό τις «μεθόδους» που χρησιμοποιούν για να πιέσουν τους εγκλείστους να «ομολογήσουν», όπως π.χ. τον εικονικό πνιγμό, τη στέρηση ύπνου, τη συνεχή εκκωφαντική μουσική ή την υποβολή τους σε ακραίες συνθήκες ζέστης και κρύου.Από την Καθημερινή
Ποιήματα από το Γκουαντάναμο
Πύλη, 2008
μτφ. Ιωάννα Καρατζαφέρη, Οδυσσέας Κακαβάκης
εισαγωγή: Mark Falkoff
Πρόλογος: Flagg Miller
Επίλογος: Ariel Dorfman
Συλλογικός τόμος των Σάκερ Αμπντουραχήμ Άαμερ, Αμπντουλαζίζ, Αμπντουλάχ Θανί Φαρίς αλ Αναζί, Ουστάντ Μπαντρουζαμάν Μπαντρ, Μοαζάμ Μπεγκ, Τζουμάχ αλ Ντοσαρί, Σάιχ Αμπντουραχήμ Μούσλιμ Ντοστ, Μοχάμεντ ελ Γκαρανί, Σάμι αλ Χατζ, Εμάντ Αμπντουλάχ Χασάν, Οσάμα Αμπού Καμπίρ, Αντνάν Φαρχάν Αμπτούλ Λατίφ, Οθμάν Αμπντουλραχήμ Μοχάμαντ, Μαρτίν Μπουμπάνγκα, Αμπντουλά Ματζίντ αλ Νοαϊμί, ο Αιχμάλωτος της Αξιοπρέπειας, Ιμπραήμ αλ Ρουμπαΐς, Σιντίκ Τουρκεστανί, άντρες κρατούμενοι στην πασίγνωστη πλέον αμερικανική ναυτική βάση της Κούβας. Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το καλοκαίρι του 2007 από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Αϊόβα με τον τίτλο "Poems from Guαntanamο; The Detainees Speak". Έκτοτε σημειώνει μεγάλη εμπορική επιτυχία και έχει ήδη μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες. Οι ποιητές του Γκουαντάναμο, όλοι τους μουσουλμάνοι, καταθέτουν την προσωπική τους εμπειρία από τον παράνομο και πολυετή εγκλεισμό τους, ζητώντας την προσοχή και τη συμπαράστασή μας.
Η δύναμη του Λόγου όμως είναι (και πάντα ήταν) καλά γνωστή στους δεσμοφύλακες: καθόλου τυχαίο πως για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στους έγκλειστους του Γκουαντάναμο δεν επιτρεπόταν να έχουν γραφική ύλη, κι όταν επιτράπηκε, τα ποιήματα, τα γραμμένα πίσω από τα σίδερα, αμέσως κατάσχονταν και μόνο ελάχιστοι στίχοι κατάφερναν να περάσουν τη λογοκρισία και να επιζήσουν μέσα από τον ακρωτηριασμό της αγγλικής μετάφρασης.
Η Ιωάννα Καρατζαφέρη μεταφράζει από τα αγγλικά: η πρόσβαση στα αραβικά πρωτότυπα απαιτεί ειδική άδεια που λίγοι διαθέτουν. Ο αμερικανικός στρατός θεωρούσε και συνεχίζει να θεωρεί τους στίχους όπλα που μπορούν να πλήξουν πιθανούς αμερικάνικους στόχους.
Evgenia Krichevskaya
Από την "Αυγή"
Αποσπάσμτα-Ποιήματα από το βιβλίο
Ψευδαισθήσεις πετάνε τριγύρω μέσα σ’ αυτό το πανδαιμόνιο σφιχτά σχοινιά είναι δεμένα στον τοίχο. (…) Τις νύχτες δεν έχεις παρέα να παραπο- νεθείς για την πικρή σου μοίρα
Emad Abdullah Hassan,ποιητής, συνελήφθη στο Πακιστάν ενώ φοιτούσε στο πανεπιστήμιο. Παραμένει στο Γκουαντάναμοπαρότι δεν του έχει απαγγελθεί καμιά κατηγορία.
Ακόμα κι αν ο πόνος της πληγής χειροτερεύει θα πρέπει να υπάρχει κάποιο φάρμακο να τον θεραπεύει
Ibrahim Al Rubais
Ταπεινωμένος στα δεσμά
Οταν άκουσα τα περιστέρια να γουργουρίζουν στα δέντρα,
καυτά δάκρυα έτρεξαν στο πρόσωπό μου.
Οταν τιτίβισε ο κορυδαλλός, οι σκέψεις μου έστειλαν
ένα μήνυμα στο γιο μου.
Μοχάμαντ, θλίβομαι.
Στην απελπισία μου δεν έχω κανέναν άλλον
εκτός από τον Αλλάχ να με παρηγορήσει.
Οι καταπιεστές παίζουν μαζί μου,
καθώς κινούνται ελεύθεροι ανά τον κόσμο.
Μου γυρεύουν να κατασκοπεύω τους συμπατριώτες μου
και ισχυρίζονται πως αυτό είναι μια καλή πράξη.
Μου προσφέρουν λεφτά και χωράφια
και την ελευθερία να πάω όπου θέλω.
Οι πειρασμοί τους τραβάνε την προσοχή μου
σαν αστραπή στον ουρανό.
Αλλά το δώρο τους είναι ένα φίδι κολοβό
που κουβαλάει στη γλώσσα του την υποκρισία σαν δηλητήριο.
Εχουν μνημεία αφιερωμένα στην ελευθερία
και ελευθερία σκέψης, όλα καλά και ωραία.
Αλλά τους λέω
πως η Αρχιτεκτονική δεν φέρνει δικαιοσύνη.
Αμερική, ιππεύεις πάνω στις πλάτες των ορφανών
και τα τρομοκρατείς καθημερινά.
Μπους, πρόσεχε.
Ο κόσμος αναγνωρίζει τον αλαζόνα ψεύτη.
Στον Αλλάχ απευθύνω το παράπονό μου και τα δάκρυά μου.
Νοσταλγώ την πατρίδα και καταπιέζομαι.
Μοχάμαντ, μη με ξεχνάς.
Υποστήριζε το δίκαιο του πατέρα σου, γιατί είναι άνθρωπος θεοφοβούμενος.
Με ταπείνωσαν με δεσμά.
Πώς μπορώ τώρα να γράφω στίχους; Πώς μπορώ να γράφω τώρα;
Μετά τα δεσμά και τις νύχτες και τις ταλαιπωρίες και τα δάκρυα,
πώς μπορώ να γράφω ποίηση;
Η ψυχή μου είναι μια ταραγμένη θάλασσα που τη συνταράσσει
ο φόβος,
βάναυση από το πάθος.
Είμαι αιχμάλωτος, αλλά τα εγκλήματα είναι των δεσμοφυλάκων
μου.
Είμαι καταβεβλημένος από το φόβο.
Κύριε, σμίξε με με το γιο μου, Μοχάμαντ.
Κύριε, χάρισε επιτυχία στους ενάρετους.
Sami Al Haj, δημοσιογράφος σουδανικής καταγωγήςκαυτά δάκρυα έτρεξαν στο πρόσωπό μου.
Οταν τιτίβισε ο κορυδαλλός, οι σκέψεις μου έστειλαν
ένα μήνυμα στο γιο μου.
Μοχάμαντ, θλίβομαι.
Στην απελπισία μου δεν έχω κανέναν άλλον
εκτός από τον Αλλάχ να με παρηγορήσει.
Οι καταπιεστές παίζουν μαζί μου,
καθώς κινούνται ελεύθεροι ανά τον κόσμο.
Μου γυρεύουν να κατασκοπεύω τους συμπατριώτες μου
και ισχυρίζονται πως αυτό είναι μια καλή πράξη.
Μου προσφέρουν λεφτά και χωράφια
και την ελευθερία να πάω όπου θέλω.
Οι πειρασμοί τους τραβάνε την προσοχή μου
σαν αστραπή στον ουρανό.
Αλλά το δώρο τους είναι ένα φίδι κολοβό
που κουβαλάει στη γλώσσα του την υποκρισία σαν δηλητήριο.
Εχουν μνημεία αφιερωμένα στην ελευθερία
και ελευθερία σκέψης, όλα καλά και ωραία.
Αλλά τους λέω
πως η Αρχιτεκτονική δεν φέρνει δικαιοσύνη.
Αμερική, ιππεύεις πάνω στις πλάτες των ορφανών
και τα τρομοκρατείς καθημερινά.
Μπους, πρόσεχε.
Ο κόσμος αναγνωρίζει τον αλαζόνα ψεύτη.
Στον Αλλάχ απευθύνω το παράπονό μου και τα δάκρυά μου.
Νοσταλγώ την πατρίδα και καταπιέζομαι.
Μοχάμαντ, μη με ξεχνάς.
Υποστήριζε το δίκαιο του πατέρα σου, γιατί είναι άνθρωπος θεοφοβούμενος.
Με ταπείνωσαν με δεσμά.
Πώς μπορώ τώρα να γράφω στίχους; Πώς μπορώ να γράφω τώρα;
Μετά τα δεσμά και τις νύχτες και τις ταλαιπωρίες και τα δάκρυα,
πώς μπορώ να γράφω ποίηση;
Η ψυχή μου είναι μια ταραγμένη θάλασσα που τη συνταράσσει
ο φόβος,
βάναυση από το πάθος.
Είμαι αιχμάλωτος, αλλά τα εγκλήματα είναι των δεσμοφυλάκων
μου.
Είμαι καταβεβλημένος από το φόβο.
Κύριε, σμίξε με με το γιο μου, Μοχάμαντ.
Κύριε, χάρισε επιτυχία στους ενάρετους.
Λυπάμαι, αδελφέ μου
Λυπάμαι, αδελφέ μου.
Οι χειροπέδες μού δένουν τα χέρια
κι ένα σίδερο περικυκλώνει το μέρος που κοιμάμαι.
Λυπάμαι, αδελφέ μου,
που δεν μπορώ να βοηθήσω τον γέρο,
τη χήρα ή το παιδάκι.
Μη λογαριάζεις τον θάνατο ενός ανθρώπου
σαν σημάδι ήττας.
Ντροπή είναι μόνο
να προδίδεις τις ιδέες σου
και να μην μπορείς να υπερασπιστείς
τις πεποιθήσεις σου.
Othman Abdulraheem Mohammad, εικοσιεξάχρονος φοιτητής της Νομικής και δάσκαλος του Κορανίου. Συνελήφθη στα σύνορα Πακιστάν- Αφγανιστάν το 2001. Στο κολαστήριο του Γουαντάναμο έχει αντιδράσει αρκετές φορές με απεργία πείνας στην παραβίαση των βασικών δικαιωμάτων του.
«Μόνο το οκτώ τοις εκατό των κρατουμένων κατηγορείται ότι ήταν πολεμιστές της Αλ Κάιντα, μόνο το πέντε τοις εκατό συνελήφθη από δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών στα πεδία μάχης στο Αφγανιστάν, και συνολικά λιγότεροι από τους μισούς κατηγορήθηκαν για ενέργειες εχθρικές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Mark Falkoff επιμελητής τού τόμου επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βόρειου Ιλινόις και νομικός εκπρόσωπος των 17 κρατουμένων
Την απόφασή του να κλείσει τη φυλακή της βάσης του Γκουαντάναμο υπερασπίστηκε την Πέμπτη ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, λέγοντας ότι «αποδυναμώνει την εθνική ασφάλεια» των ΗΠΑ, μία ημέρα μετά την απόρριψη της Γερουσίας για χρηματοδότηση του κλεισίματος της φυλακής. in.gr
The Road to Guantanamo. Βρετανία, 2006. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάικλ Γουιντερμπότομ, Ματ Γουάιτκρος. Ηθοποιοί: Ριζ Αχμέντ, Φαρχάντ Χαρούν, Βαγκάσρ Σιντίκι, Αρφάν Ουσμάν. 91 λεπτά.
Για το Γκουντάναμο κι εδώ
Επίσης
Giorgio Agamben, Homo Sacer : Κυρίαρχη εξουσία και γυμνή ζωή
Scripta, 2005
μτφ. Παναγιώτης Τσιαμούρας.
Ο κυρίαρχος, ως δημιουργός δικαίου και άρα της πολιτικής τάξης, είναι αυτός που μπορεί να απονέμει την πολιτική ιδιότητα· εκείνος όμως που έχει τη δύναμη να απονέμει την πολιτική ιδιότητα, έχει τη δύναμη και να την αίρει. Τι μπορεί να συμβεί σε έναν πολίτη μετά την άρση τής πολιτικής του ιδιότητας; Θεωρητικά, οτιδήποτε. Διότι εκείνος που αποκλείεται από την πολιτική ιδιότητα δεν επιστρέφει στην προ-πολιτική φύση, εγκλωβίζεται μάλλον σε μια «φύση» που είναι στην πραγματικότητα μια ζώνη αδιακρισίας, ένας «μη τόπος», ανάμεσα στο φυσικό και στο πολιτικό -συνεπώς και καμία τάξη, φυσική ή πολιτική, δεν μπορεί να τον προστατεύσει απ' οτιδήποτε. Τέτοια είναι η περίπτωση του homo sacer: η sacratio, η αρχαιότερη όπως υποστήριξαν ορισμένοι ποινή τού ρωμαϊκού δικαίου, συνιστά μια ιδιότυπη «ιεροποίηση», μέσω της οποίας το υποκείμενο απαγορεύεται να θυσιαστεί βάσει οιουδήποτε τελετουργικού κανόνα, ο καθένας ωστόσο μπορεί να το φονεύσει ατιμωρητί· σαν να λέμε, η πολιτική του ιδιότητα αίρεται, χωρίς ωστόσο να περιέρχεται στη δικαιοδοσία της ιδιάζουσας τάξης τού ιερού (όπως θα συνέβαινε με ένα κανονικό θυσιαστήριο θύμα). Η sacratio, αυτή η ιδιόμορφη παραγωγή της «άθυτης και φονεύσιμης ζωής», συνιστά εν ολίγοις το αρχέτυπο του αναθέματος, του αφορισμού, που είναι για τον Αγκάμπεν η πρώτη και η έσχατη δυνατότητα, το αληθινό μυστικό θεμέλιο της κυριαρχίας.
Φώτης Τερζάκης
Από τη "Βιβλιοθήκη"
Homo sacer (Latin for "the sacred man" or "the accursed man") is an obscure figure of Roman law: a person who is banned, may be killed by anybody, but may not be sacrificed in a religious ritual. The person is excluded from all civil rights, while his/her life is deemed "holy" in a negative sense.
Mark Falkoff επιμελητής τού τόμου επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βόρειου Ιλινόις και νομικός εκπρόσωπος των 17 κρατουμένων
Την απόφασή του να κλείσει τη φυλακή της βάσης του Γκουαντάναμο υπερασπίστηκε την Πέμπτη ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, λέγοντας ότι «αποδυναμώνει την εθνική ασφάλεια» των ΗΠΑ, μία ημέρα μετά την απόρριψη της Γερουσίας για χρηματοδότηση του κλεισίματος της φυλακής. in.gr
The Road to Guantanamo. Βρετανία, 2006. Σκηνοθεσία-σενάριο: Μάικλ Γουιντερμπότομ, Ματ Γουάιτκρος. Ηθοποιοί: Ριζ Αχμέντ, Φαρχάντ Χαρούν, Βαγκάσρ Σιντίκι, Αρφάν Ουσμάν. 91 λεπτά.
Για το Γκουντάναμο κι εδώ
Επίσης
Giorgio Agamben, Homo Sacer : Κυρίαρχη εξουσία και γυμνή ζωή
Scripta, 2005
μτφ. Παναγιώτης Τσιαμούρας.
Στο αρχαϊκό ρωμαϊκό δίκαιο είναι ξεκάθαρος ο ρόλος του Homo sacer όπως και η σημασία του για τη δόμηση της κυριαρχίας και της βιοπολιτικής. Πρόκειται για μια φιγούρα στην οποία αποτυπώνεται για πρώτη φορά η παράδοξη σχέση εξουσίας/κυριαρχίας και απλής βιολογικής ζωής. Γιατί αυτός ο χαρακτήρας παρουσιάζει τόσο ενδιαφέρον; Μα γιατί πρόκειται για κάποιον που ενώ η κοινότητα τον έχει κρίνει για κάποιο έγκλημα, εντούτοις δεν τον καταδικάζει με τους συνηθισμένους τρόπους, αλλά του αποδίδει μια ιερότητα που απαγορεύει μεν τη θυσία του, επιτρέπει όμως σε οποιοδήποτε άλλο μέλος της κοινότητας να τον σκοτώσει χωρίς τον κίνδυνο τιμωρίας. Πρόκειται επομένως για μια ζωή στο όριο, ή καλύτερα για μια παράδοξη ύπαρξη που ανοίγεται στην ανυπαρξία, για το ίδιο το μεταίχμιο μεταξύ ζωής και θανάτου.
Πολύ σχηματικά θα λέγαμε ότι βασικό θέμα του βιβλίου αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζεται και εδραιώνεται η βιοπολιτική, δηλαδή η πολιτικοποίηση της ζωής στο απλούστερο βιολογικό της επίπεδο, η αυξανόμενη συμπερίληψη της φυσικής "γυμνής ζωής" του ανθρώπου στους μηχανισμούς και τους υπολογισμούς της εξουσίας. Ακολουθώντας το νήμα της συστατικής σχέσης μεταξύ γυμνής ζωής και κυρίαρχης εξουσίας, από τον Αριστοτέλη μέχρι το Άουσβιτς, από το Habeas corpus μέχρι τις διακηρύξεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με το Homo sacer ο Αγκάμπεν προσαθεί να αποκωδικοποιήσει τα αινίγματα - πρώτα απ' όλα τον φασισμό και τον ναζισμό - που ο 20ός αιώνας έθεσε στον ιστορικό λόγο.
Πολύ σχηματικά θα λέγαμε ότι βασικό θέμα του βιβλίου αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζεται και εδραιώνεται η βιοπολιτική, δηλαδή η πολιτικοποίηση της ζωής στο απλούστερο βιολογικό της επίπεδο, η αυξανόμενη συμπερίληψη της φυσικής "γυμνής ζωής" του ανθρώπου στους μηχανισμούς και τους υπολογισμούς της εξουσίας. Ακολουθώντας το νήμα της συστατικής σχέσης μεταξύ γυμνής ζωής και κυρίαρχης εξουσίας, από τον Αριστοτέλη μέχρι το Άουσβιτς, από το Habeas corpus μέχρι τις διακηρύξεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με το Homo sacer ο Αγκάμπεν προσαθεί να αποκωδικοποιήσει τα αινίγματα - πρώτα απ' όλα τον φασισμό και τον ναζισμό - που ο 20ός αιώνας έθεσε στον ιστορικό λόγο.
Ο κυρίαρχος, ως δημιουργός δικαίου και άρα της πολιτικής τάξης, είναι αυτός που μπορεί να απονέμει την πολιτική ιδιότητα· εκείνος όμως που έχει τη δύναμη να απονέμει την πολιτική ιδιότητα, έχει τη δύναμη και να την αίρει. Τι μπορεί να συμβεί σε έναν πολίτη μετά την άρση τής πολιτικής του ιδιότητας; Θεωρητικά, οτιδήποτε. Διότι εκείνος που αποκλείεται από την πολιτική ιδιότητα δεν επιστρέφει στην προ-πολιτική φύση, εγκλωβίζεται μάλλον σε μια «φύση» που είναι στην πραγματικότητα μια ζώνη αδιακρισίας, ένας «μη τόπος», ανάμεσα στο φυσικό και στο πολιτικό -συνεπώς και καμία τάξη, φυσική ή πολιτική, δεν μπορεί να τον προστατεύσει απ' οτιδήποτε. Τέτοια είναι η περίπτωση του homo sacer: η sacratio, η αρχαιότερη όπως υποστήριξαν ορισμένοι ποινή τού ρωμαϊκού δικαίου, συνιστά μια ιδιότυπη «ιεροποίηση», μέσω της οποίας το υποκείμενο απαγορεύεται να θυσιαστεί βάσει οιουδήποτε τελετουργικού κανόνα, ο καθένας ωστόσο μπορεί να το φονεύσει ατιμωρητί· σαν να λέμε, η πολιτική του ιδιότητα αίρεται, χωρίς ωστόσο να περιέρχεται στη δικαιοδοσία της ιδιάζουσας τάξης τού ιερού (όπως θα συνέβαινε με ένα κανονικό θυσιαστήριο θύμα). Η sacratio, αυτή η ιδιόμορφη παραγωγή της «άθυτης και φονεύσιμης ζωής», συνιστά εν ολίγοις το αρχέτυπο του αναθέματος, του αφορισμού, που είναι για τον Αγκάμπεν η πρώτη και η έσχατη δυνατότητα, το αληθινό μυστικό θεμέλιο της κυριαρχίας.
Φώτης Τερζάκης
Από τη "Βιβλιοθήκη"
Homo sacer (Latin for "the sacred man" or "the accursed man") is an obscure figure of Roman law: a person who is banned, may be killed by anybody, but may not be sacrificed in a religious ritual. The person is excluded from all civil rights, while his/her life is deemed "holy" in a negative sense.
