Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010

Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2010

Στη στοά Μοδιάνο

http://www.thessalonikicity.gr/eikones/photos-20-21-ai-1/20-21-ai_egolpion-agores1.jpg 


Πίσω από τις μυρωδιές των εδώδιμων προϊόντων. Πάνω από τα καταστήματα. Ανάμεσα στους ήχους της εμπορικής κίνησης ή ενός περιπλανώμενου κρουστού. Η Κεντρική Στοά στέκει ψηλά, στο εσωτερικό μπαλκόνι της Αγοράς Μοδιάνο, και διαπιστώνει το πέρασμα σε μιαν άλλη εποχή. Η αγορά τού Μοδιάνο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της Θεσσαλονίκης.
http://tavernoblog.files.wordpress.com/2009/06/modiano.jpg
Κινδυνεύει με κατεδάφιση η αγορά Μοδιάνο; Η ερώτηση ως επιστέγασμα καταγγελίας περί «μυστικής συμφωνίας» και «αντιπαροχής» της ιστορικής αγοράς της Θεσσαλονίκης αναρτήθηκε στα μπλογκ, αναμεταδόθηκε και, την περασμένη εβδομάδα, έφθασε ώς τη Βουλή ζητώντας απαντήσεις από πέντε υπουργούς.
Το «επιχειρηματικό» σενάριο για την πασίγνωστη αγορά τροφίμων της Θεσσαλονίκης έφεραν στο προσκήνιο καταστηματάρχες και εμποροϋπάλληλοι, καταγγέλλοντας διαπραγματεύσεις της Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου, στην οποία ανήκει το 43%, να παραχωρήσει το ποσοστό της σε κατασκευαστική εταιρεία με σκοπό την πλήρη ανακατασκευή και εκμετάλλευση για 20 και πλέον έτη. Η συμφωνία, υποστηρίζουν, βρίσκεται στο τελικό στάδιο και τις επόμενες εβδομάδες θα αρχίσουν να αποστέλλονται οι ειδοποιήσεις για έξωση περίπου 50 μικρών επιχειρήσεων… Δεν υπάρχει Θεσσαλονικιός αλλά και επισκέπτης αυτής της πόλης που να αμφισβητεί την ιστορική, λειτουργική και αισθητική της αξία. Χτισμένη στις αρχές του περασμένου αιώνα, στο πιο κομβικό σημείο μέσα σ' ένα πλέγμα αγορών (Καπάνι, Βλάβη, Βατικιώτη) αποτελούσε το πιο ζωντανό εμπορικό κομμάτι στον πυρήνα της ιστορικής Θεσσαλονίκης. Η αίγλη και η φήμη της ώς τη δεκαετία του '90 δεν οφείλονταν μόνο στα εκλεκτά της προϊόντα. Ανάμεσα στη σαρδέλα και στο αρνάκι γάλακτος, στα βότανα και τα μπαχάρια, τα τυριά και τα φρέσκα ζαρζαβατικά των μικρών καταστημάτων, ξεφύτρωσαν ουζερί, ψητοπωλεία και μπαρ που συνέτειναν στο μύθο της «ερωτικής» Θεσσαλονίκης. Στέκι για διανοούμενους, πολιτικούς, δημοσιογράφους και επισκέπτες, ιδίως Αθηναίους, πλην όμως, όπως επισημαίνει ο Πάνος Θεοδωρίδης, «δεν υπήρχε περίπτωση, εκτός από σουτζουκάκια, γουστόζικα αστεία και γύφτικα τουμπερλέκια, να αγοράσει κάποιος την αθερίνα από τη Μοδιάνο».
Η υγρασία, η φθορά, η άνθηση των πολυκαταστημάτων στα δυτικά της πόλης έφεραν την παρακμή. Σαράντα από τα 140 καταστήματα λειτουργούν σήμερα και η ανακαίνισή της είναι περισσότερο από αναγκαία. Για κατεδάφιση δεν τίθεται θέμα, επιβεβαιώνει το Επαγγελματικό Επιμελητήριο. Ως διατηρητέο κτίσμα με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον (αετωματική πρόσοψη και γυάλινη στέγη) καθορίζει ακόμη και τη χρήση της (μικρά καταστήματα). Το ερώτημα ωστόσο που προκύπτει είναι ποιο σχέδιο ανακατασκευής θα ζωντανέψει τη σκεπαστή αγορά, σ' ένα ήδη προβληματικό κέντρο (μποτιλιάρισμα, χωρίς πάρκινγκ) που συνέβαλε στην εμπορική της απαξίωση; Φέρνοντας στο κέντρο ένα ακόμη mall ή διατηρώντας την ταυτότητα και τις διαφοροποιήσεις της μέσα στο ευρύτερο ιστορικό κέντρο;
Η Καθημερινή 27/2/2010
http://www.in.gr/thes/club/images/front/stoa2.jpg 
Το 1922, οι αδελφοί Μοδιάνο ξεκινούν την κατασκευή μιας κεντρικής στοάς τροφίμων στον πιο σημαντικό εμπορικό άξονα, που ακολουθεί αρχιτεκτονικά το μοντέλο μιας ανάλογης αγοράς του Παρισιού. Οκτώ χρόνια αργότερα η αγορά είναι έτοιμη να δεχτεί τους καταναλωτές και η παράλληλη διαδρομή της στην ιστορική πορεία της πόλης ξεκινά. Προϊόν της ανοικοδόμησης μετά την πυρκαγιά του '17, μάρτυρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των μετέπειτα ιστορικών εξελίξεων, η εικόνα της σήμερα απέχει πολύ από την αρχική οργάνωση του 1930, διατηρεί όμως τις μνήμες μιας άλλης Θεσσαλονίκης.
http://img689.imageshack.us/img689/5766/71007957.png
Καλύπτει τμήμα του οικοδομικού τετραγώνου μεταξύ των οδών Αριστοτέλους, Ερμού, Κομνηνών και Βασ. Ηρακλείου. Είναι ένα απλό ορθογώνιο κτίσμα με αετωματική πρόσοψη που σκεπάζεται με γυάλινη στέγη. Το συνολικό συγκρότημα διασχίζεται από πέντε στοές, κατά μήκος των οποίων διατάσσονται μικρά εν σειρά καταστήματα τροφίμων.Ένας αριθμός από αυτά τα καταστήματα λειτουργεί ακόμη με την αρχική χρήση, ένας άλλος έχει μετατραπεί σε καταστήματα εστίασης (ταβέρνες, μπαρ, εστιατόρια) και ορισμένα, όχι λίγα, έχουν κλείσει αναμένοντας την αναβίωση μέσα από μια «νέα χρήση».  Χτισμένη με τον εντυπωσιακό «ευρωπαϊκό» τρόπο των οργανωμένων αγορών, διαθέτει ενδιαφέρουσα εσωτερική «ρυμοτομία», πατάρια περιμετρικά στον κεντρικό χώρο και πολλές εξόδους.
http://www2.rizospastis.gr/getImage.do?size=medium&id=177416&format=.jpg
  Το ρεπορτάζ για τη «νέκρα» στην αγορά Μοδιάνο, από το φύλλο (24/12/1946) του «Συμφιλιωτή»

http://www.old-books.gr/files/image/cover/0295.jpeg 
Μοδιάνο, Απόδειξις, προπολεμική, αχρησιμοποίητη, διαστάσεις 27Χ14
 
Eίναι από τους λίγους χώρους μέσα στην πόλη, και με τις άλλες παραδοσιακές αγορές, που διατηρεί κάτι από την εποχή της μικρασιατικής καταστροφής και το κύμα μετανάστευσης συνδυάζοντας το με την σύγχρονη Ευρωπαική ιστορία της Θεσσαλονίκης.. Όλες αυτές οι Αγορές που δίνουν ένα μοναδικό χαρακτήρα στο ιστορικό κέντρο της πόλης πρέπει να διατηρήσουν με οποιοδήποτε κόστος τον χαρακτήρα τους.

Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2010

Κραυγή (*)

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdsn5Qw4c3dbRw4Gf1aSFycCKSE48n6U6C7a2ZXqLs_MxtuxCboWioqoeSztk7jfUfChd3HPbQcDlyQZYsVRDpPn5pQ1AZYKbNxGx1PwQd8qrhskONFeL1ECC-tzlChP327opXxPU99gAq/s400/463px-The_Scream.jpg
Κραυγή, Edvard Munch
Αν ένα παιδί μεγαλώσει μέσα στη φτώχεια, το γεγονός αυτό μπορεί να διαμορφώσει σε σημαντικό βαθμό τη νευροβιολογία του, επηρεάζοντας καθοριστικά τη συμπεριφορά του, την υγεία του και την πορεία του αργότερα στη ζωή ως ενήλικος, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ, υπό τον Τόμας Μπόις, όπως ανέφεραν στη σχετική παρουσίαση στο συνέδριο της Αμερικανικής Ένωσης για την Προώθηση της Επιστήμης, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, διαπίστωσαν ότι υπάρχει μια “βιολογία της δυστυχίας” στους ενήλικους εκείνους που έζησαν φτωχικά παιδικά χρόνια, ιδίως πριν την ηλικία των πέντε ετών.
http://farm4.static.flickr.com/3423/3308587075_24d2f4a771.jpg

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, η πρώιμη παιδική ηλικία αποτελεί “κρίσιμη περίοδο για τη διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής του εγκεφάλου, η οποία, με τη σειρά της, καθορίζει την μελλοντική νοητική, κοινωνική και συναισθηματική ευημερία των παιδιών”. Όπως διαπιστώθηκε, τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα μειονεκτικό κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον, έχουν αργότερα δυσανάλογη επίπεδα ευαισθησίας στο στρες, κάτι που φαίνεται τόσο από το επίπεδο των ορμονών τους, όσο και από τις νευροαπεικονιστικές μελέτες του εγκεφάλου τους.
http://www.newstime.gr/resources/2009-12/neuron_2-thumb-large.jpg
Νευροεπιστήμονες βρήκαν πως παιδιά που μεγαλώνουν σε πολύ φτωχές οικογένειες με χαμηλή θέση στην κοινωνία, παράγουν σε βλαβερά επίπεδα τις τοξικές εκείνες στρεσογόνες ορμόνες, κάτι που υπονομεύει τη νευρολογική τους κατάσταση. Με δεδομένο αυτό, υποστηρίζουν ότι στο συγκεκριμένο πεδίο η επίπτωση της φτώχειας είναι χειρότερη ακόμα και από τον υποσιτισμό ή την έκθεση σε βλαβερές περιβαλλοντικές τοξίνες. Οι έρευνες μάλιστα αυτές δεν έγιναν σε ένα αλλά σε πολλά πανεπιστήμια των ΗΠΑ ταυτόχρονα, και οι νευροεπιστήμονες υπογραμμίζουν ότι η «μεγάλη επιβάρυνση» καταγράφεται στα παιδιά ηλικίας από έξι μηνών έως και τριών ετών.
«Οι σοβαρότερες επιπτώσεις εντοπίζονται στην ανάπτυξη της γλώσσας και της μνήμης», δήλωσε η Μάρθα Φάρεϊ, διευθύντρια του Κέντρου Γνωσιακών Νευροεπιστημών του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEivb2FJBwmZ9ln1g0RIzoq2LlU2AoSBVFjV9PLG7N1vOzvNRjJcXF5Qy90__k2QcpJhV-7SMC3Jw2YjRF1ZT_3UBMl8xYv5arhbYLJDA4IdhBdAXkMKF7E4giGH2TGWKrw6Dl9EDR3x-UwO/s400/Marc-Chagall-Blauer-Geiger-160877.jpg

Οι ερευνητές μελέτησαν πάνω από 1.500 άτομα, γεννημένα μεταξύ 1968 και 1975, σε σχέση με το οικογενειακό εισόδημά τους όταν ήσαν παιδιά, το μετέπειτα μορφωτικό τους επίπεδο, τα κατοπινά κοινωνικά επιτεύγματά τους και την καριέρα τους, την υγεία τους, τις τάσεις εγκληματικότητας κλπ. Διαπίστωσαν “εντυπωσιακές διαφορές” στην τροπή που πήραν οι ζωές των παιδιών όταν ενηλικιώθηκαν, ανάλογα με το αν είχαν ζήσει φτωχικά ή άνετα μέχρι την ηλικία των έξι ετών.

Τα φτωχά παιδιά έκαναν τουλάχιστον δύο λιγότερα χρόνια εκπαίδευσης, εργάζονταν 451 ώρες λιγότερες μέσα στον χρόνο και έβγαζαν ως ενήλικοι λιγότερα από τα μισά σε σχέση με τους συνομηλίκους τους που ως παιδιά δεν είχαν γνωρίσει οικονομικά προβλήματα. Είχαν επίσης υπερδιπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν κάποιο πρόβλημα υγείας, είχαν σαφώς μεγαλύτερο άγχος και ακόμα είχαν, κατά μέσο όρο, μεγαλύτερο βάρος. Τέλος, είχαν διπλάσια πιθανότητα να συλληφθούν για κάποιο αδίκημα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, “οι οικονομικές συνθήκες στην πρώιμη παιδική ηλικία έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την κατοπινή επιτυχία στην αγορά εργασίας”. Όπως είπαν, η ενίσχυση του εισοδήματος των οικογενειών που έχουν παιδιά κάτω των πέντε ετών, μπορεί να επιδράσει θετικά, εκτός άλλων παραγόντων, στη νευροβιολογία και τελικά στη μελλοντική ευημερία των παιδιών αυτών.

Ο καθηγητής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ Τζακ Στόνκοφ δήλωσε ότι η νέα μελέτη παρέχει “μια θαυμάσια ευκαιρία να μάθουμε περισσότερα για τη βιολογία της κακοτυχίας, πράγμα που θα μας βοηθήσει να αναπτύξουμε νέες ιδέες και να κάνουμε νέες παρεμβάσεις για να μετριάσουμε τις συνέπειες της δυστυχίας”.
«Ολα τα μετέπειτα κοινωνικά προβλήματα στη ζωή ενός ανθρώπου έχουν βάση σε εκείνα τα πρώτα χρόνια», υποστήριξε με τη σειρά του ο Τζον Σόνκοφ, διευθυντής του Κέντρου Παιδικής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. «Οι πολιτικοί θα πρέπει να τα λάβουν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν τους αυτά. Οσο πιο γρήγορα επέμβεις για να ανασχέσεις τα αποτελέσματα της φτώχειας, τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχεις αφού, καθώς το παιδί μεγαλώνει, ο εγκέφαλος αρχίζει να χάνει την πλαστικότητά του» συμπληρώνει ο ίδιος. Επισήμανε ακόμα ότι, σύμφωνα με όλες τις μετρήσεις, τα παιδιά των κατώτερων τάξεων υποφέρουν από υψηλότερα επίπεδα ορμονών στρες σε σύγκριση με τα παιδιά της μεσαίας ή της ανώτερης και βεβαίως της ανώτατης τάξης.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αφενός δεν πραγματοποιούνται αρκετές συνάψεις μεταξύ των εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων ενώ επηρεάζεται ακόμα και η κυκλοφορία του αίματος, στοιχείο απαραίτητο για τη σωστή του λειτουργία. «Κυριολεκτικά η φτώχεια παρεμποδίζει την αρχιτεκτονική του εγκεφάλου», καταλήγει.


ΕΚΘΕΣΗ UNICEF: ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΤΩΧΕΙΑ

Το δυσβάστακτο εξωτερικό χρέος των Λιγότερο Ανεπτυγμένων Χωρών συμβάλει αποφασιστικά στην αναχαίτιση της προόδου που κάνουν ως προς την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών.
Από τις 41 υπερχρεωμένες φτωχές χώρες του κόσμου οι 30 είναι στην κατηγορία των Λ.Αν.Χ. Αυτές οι χώρες συνήθως δαπανούν σημαντικά λιγότερο στις βασικές κοινωνικές υπηρεσίες από όσο για την εξυπηρέτηση του εξωτερικού χρέους.
Οι περισσότερες Λ.Αν.Χ. είναι απίθανο να πετύχουν το σύνολο των στόχων που τέθηκαν για τη διεθνή ανάπτυξη μέχρι το 2015 χωρίς επιπλέον χρηματοδότηση και επιπλέον για τις χώρες αυτές η επένδυση στα παιδιά είναι ιδιαίτερης βαρύτητας για 5 βασικούς λόγους:
  1. Το 2000, το 49% του πληθυσμού τους ήταν κάτω των 18 ετών και ο ετήσιος ρυθμός αύξησης πληθυσμού είναι σχεδόν διπλάσιος από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Οι Λ.Αν.Χ. αντιπροσωπεύουν το 1/10 του παγκόσμιου πληθυσμού αλλά είναι υπεύθυνες για το 1/5 του ετήσιου αριθμού γεννήσεων παγκοσμίως - υπολογίζεται ότι 24 εκατομμύρια βρέφη γεννιούνται κάθε χρόνο, τα περισσότερα σε φτωχές οικογένειες. ’ρα η αντιμετώπιση της παιδικής φτώχειας είναι η αφετηρία για την αντιμετώπιση της φτώχειας γενικότερα.
  2. Η φροντίδα στην πρώιμη παιδική ηλικία προσφέρει μια κρίσιμη ευκαιρία για την διανοητική, φυσική και συναισθηματική ανάπτυξη των ανθρώπων. Οι επιπτώσεις από την απώλεια αυτής της μοναδικής ευκαιρίας είναι μη αντιστρέψιμες.
  3. Το παιδιά που μεγαλώνουν στη φτώχεια, χωρίς προνόμια, καλή υγεία, μόρφωση, ευκαιρίες, θα μεγαλώσουν και τα ίδια φτωχά παιδιά, διαιωνίζοντας τη φτώχεια και στις επόμενες γενιές.
  4. Τα παιδιά είναι πιο ευάλωτα στη φτώχεια και πληρώνουν δυσανάλογο τίμημα για το ότι γεννήθηκαν φτωχά. Επίσης εξαρτώνται αποκλειστικά από τους μεγάλους για να φροντίσουν για το μέλλον τους. Ένας αξιόπιστος δείκτης της ανάπτυξης μιας χώρας είναι το πώς αντιμετωπίζει τα πιο ανίσχυρα μέλη της. ’ρα αποτελεί ηθική επιταγή για κάθε κράτος να μειώσει το βάρος που επωμίζονται τα παιδιά.
  5. Ένας πέμπτος και ουσιαστικής σημασίας λόγος, είναι ότι η επένδυση στα παιδιά δεν είναι απλώς μια επιλογή. Η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, επικυρωμένη από 191 χώρες, υποχρεώνει τις χώρες να εξασφαλίσουν στα παιδιά τα δικαιώματα που καθορίζει. Σ' αυτά συμπεριλαμβάνεται το δικαίωμα στην καλή υγεία, τη διατροφή, την εκπαίδευση και ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης.
http://img21.imageshack.us/img21/2843/40008343.jpg

Περίπου το 14% των εθνικών προϋπολογισμών των Λ.Αν.Χ. πηγαίνουν στις αμυντικές δαπάνες και 20-30% στην εξυπηρέτηση του χρέους. Σε αντίθεση οι δαπάνες για την υγεία και την εκπαίδευση είναι 5% και 13% αντίστοιχα.
Το χάσμα της ανισότητας στο εισόδημα μεταξύ των χωρών διευρύνθηκε μεταξύ του 1990 και του 1999. Τα δύο τρίτα των Λ.Αν.Χ. ή υστερούν σε σύγκριση με τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες ή παρουσιάζουν μια απόλυτη επιδείνωση στο επίπεδο του μέσου εισοδήματος. Αυτό επιβαρύνει την μειονεκτική θέση των Λ.Αν.Χ. των οποίων το τρέχον κατά κεφαλή μέσο εισόδημα είναι μόνο το 1/5 του μέσου όρου για όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες (261 έναντι 1344 δολαρίων το 1999).
Οι πιο πολλοί αναλυτές συμφωνούν πως οι ανισότητες στο εισόδημα οξύνουν τη φτώχεια. Μια ταχεία οικονομική ανάπτυξη, ακόμα και σε συνδυασμό με αύξηση των κοινωνικών δαπανών, μπορεί να μην σταθεί αρκετό να καταπολεμηθεί η φτώχεια σε χώρες με μεγάλες ανισότητες. Τέτοιες χώρες μπορεί να χρειάζονται το διπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης από ότι άλλες με μικρές ανισότητες για να μειώσουν τη φτώχεια στο μισό μέχρι το 2015.


Οι αναπτυσσόμενες χώρες δαπανούν κατά μέσο όρο 12%-14% του προϋπολογισμού τους σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες και κατά την ίδια στιγμή το αντίστοιχο μερίδιο της Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας μετά βίας φθάνει το 11%. Ένας από τους κύριους λόγους για αυτή την ελλιπή επένδυση στα παιδιά είναι το εξουθενωτικό βάρος του εξωτερικού χρέους.
Μέχρι το 1998 οι Λ.Αν.Χ. χρωστούσαν 150,4 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερικό χρέος - ποσό που χονδρικά ισοδυναμεί με το συνολικό τους ετήσιο ΑΕΠ. Αυτό το ποσό είναι άνισα κατανεμημένο με 6 χώρες μονάχα να χρωστούν το μισό από αυτό: Αγκόλα, Μπαγκλαντές, Ζαίρ, Αιθιοπία, Μοζαμβίκη και Σουδάν.
Η εξυπηρέτηση του χρέους έχει ιδιαίτερα βαριές επιπτώσεις στις φτωχές χώρες. Στο Τσαντ, το Μάλι, τη Μοζαμβίκη και το Νίγηρα για παράδειγμα, άνω του 20% των κρατικών εσόδων πηγαίνει στις υποχρεώσεις αυτές. Το Μαλάουι, η Τανζανία και η Ζάμπια διαθέτουν αντίστοιχα πάνω από το 30%. Ακόμα και η εξωτερική βοήθεια δεν γλιτώνει από τις απαιτήσεις του εξωτερικού χρέους. Στα μέσα του '90 υπολογίζεται ότι το 40% της εξωτερικής βοήθειας χρησιμοποιούνταν για την αποπληρωμή του διεθνούς εξωτερικού χρέους.

 (*)Η Κραυγή (Νορβηγικά: Skrik, 1893 και 1910) είναι μία σειρά από εξπρεσιονιστικούς ζωγραφικούς πίνακες του Νορβηγού Έντβαρτ Μουνκ (Edvard Munch), που απεικονίζει μια αγωνιούσα μορφή με φόντο ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος. Θεωρείται από μερικούς πως συμβολίζει το ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου. Το τοπίο στο υπόβαθρο είναι το Οσλοφγιόρντ, όπως αυτό φαίνεται από το λόφο του Έκεμπεργκ (Ekeberg), στο Όσλο (τότε Κριστιάνια) της Νορβηγίας.

Κυριακή 21 Φεβρουαρίου 2010

«Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!»

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/el/b/b2/Man-1913-1.jpg

Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος ή Κομμουνιστικό Μανιφέστο (γερμανικά: Das Manifest der Kommunistischen Partei) γράφτηκε από τους Καρλ Μαρξ και Φρειδερίκου Ένγκελς, από τα τέλη του 1847 μέχρι τις αρχές του 1848, κατ' εντολή της Κομμουνιστικής Λίγκας για να αποτελέσει το πρόγραμμά της, ενώ δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στις 21 Φεβρουαρίου 1848, λίγες ημέρες πριν την Φεβρουαριανή Επανάσταση στο Παρίσι . Ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία σε όλο τον κόσμο, μαζί με την Αγία Γραφή, το Κοράνι και το Κόκκινο Βιβλιαράκι του Μάο.
Ήταν παραγγελία της «Κομμουνιστικής Λίγκας» στους δύο θεωρητικούς της κομμουνιστικής ιδέας, ενόψει του συνεδρίου της στο Λονδίνο. Το «Μανιφέστο» προτείνει ένα σχέδιο δράσης για την προλεταριακή επανάσταση, που θ' ανατρέψει τον καπιταλισμό και τελικά θα φέρει την αταξική κοινωνία. Το βιβλιαράκι αυτό αναφέρει για την επιβολή του προοδευτικού φόρου, την κατάργηση της ιδιοκτησίας και την εθνικοποίηση των μέσων παραγωγής, ως βήματα για την επιβολή του κομμουνισμού.
Ο πρώτος μεταφραστής στα ελληνικά του Κομμουνιστικού Μανιφέστου ήταν ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, έλληνας διανοούμενος πρωτοπόρος δημοτικιστής που είχε ασπαστεί τον Μαρξισμό κατά την διάρκεια των σπουδών του στην Γερμανία. Παίρνοντας στα χέρια του το γερμανικό κείμενο, ο Χατζόπουλος έκανε μια επιλογή και τη μετέφρασε στη δημοτική. Η μετάφρασή του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Εργάτης" του Βόλου το  1908 υπό τον τίτλο "Προκήρυξη του Κοινωνιστικού Κόμματος" και με το ψευδώνυμο Π. Βασιλικός. Αργότερα (1913) η ίδια μετάφραση εκδόθηκε σε μπροσούρα από το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών με τον τίτλο "Το Κοινωνιστικό Μανιφέστο" με ένα μικρό πρόλογο του μεταφραστή με το πραγματικό του όνομα αυτή τη φορά. 
http://www.biblionet.gr/images/covers/b146849.jpg
Πρόλογος στη γερμανική έκδοση του 1872
Η "Ένωση των Κομμουνιστών", μια διεθνής εργατική Ένωση, που στις τότε συνθήκες μπορούσε φυσικά να είναι μονάχα μυστική, στο Συνέδριο που έγινε στο Λονδίνο το Νοέμβρη του 1847, ανέθεσε στους υποφαινόμενους να συντάξουν ένα διεξοδικό θεωρητικό και πρακτικό πρόγραμμα του κόμματος, που προοριζόταν για δημοσίευση. Έτσι γεννήθηκε το παρακάτω "Μανιφέστο" που το χειρόγραφο του ταξίδεψε στο Λονδίνο για να τυπωθεί, λίγες βδομάδες πριν από την επανάσταση του Φλεβάρη. Δημοσιεύτηκε πρώτα στα γερμανικά και τυπώθηκε τουλάχιστον σε δώδεκα διαφορετικές εκδόσεις σ' αυτή τη γλώσσα, στη Γερμανία, την Αγγλία και την Αμερική. Στα αγγλικά, για πρώτη φορά κυκλοφόρησε το 1850 στο Λονδίνο, στον Κόκκινο Δημοκράτη, μεταφρασμένο από τη δεσποινίδα Έλεν Μάκφαρλεϊν και το l871 βγήκε στην Αμερική τουλάχιστο σε τρεις διαφορετικές μεταφράσεις. Στα γαλλικά βγήκε για πρώτη φορά στο Παρίσι, λίγο πριν από την εξέγερση τον Ιούνη του 1848, και τελευταία δημοσιεύτηκε στο Σοσιαλιστή της Νέας Υόρκης. Ετοιμάζεται τώρα μια άλλη μετάφραση. Στα πολωνικά βγήκε στο Λονδίνο λίγο μετά την πρώτη γερμανική έκδοση. Στα ρωσικά βγήκε στη Γενεύη στη δεκαετία του 1860-70. Και στα δανικά μεταφράστηκε επίσης αμέσως μετά την έκδοσή του.
Όσο πολύ κι αν έχουν αλλάξει οι συνθήκες στα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, οι γενικές αρχές που εκτέθηκαν σ' αυτό το "Μανιφέστο" διατηρούν σε γενικές γραμμές και σήμερα όλη τους την ορθότητα. Μερικά σημεία θα μπορούσαν εδώ κι εκεί να διορθωθούν. Η πρακτική εφαρμογή αυτών των αρχών, εξηγεί το ίδιο το "Μανιφέστο", θα εξαρτηθεί παντού και πάντα από τις υπάρχουσες ιστορικές συνθήκες και γι' αυτό δεν αποδίδεται καθόλου ιδιαίτερη σημασία στα επαναστατικά μέτρα, που προτείνονται το τέλος του ΙΙ μέρους. Αυτό το μέρος θα το παρουσιάζαμε σήμερα από πολλές απόψεις διαφορετικά. Μπρος στην τεράστια ανάπτυξη της μεγάλης βιομηχανίας στα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια και στην κομματική οργάνωση της εργατικής τάξης που προοδεύει μαζί της, μπρος στην πρακτική πείρα, πρώτα της επανάστασης του Φλεβάρη, και πολύ περισσότερο ακόμα της Κομμούνας του Παρισιού, όπου για πρώτη φορά το προλεταριάτο κράτησε την πολιτική εξουσία δύο ολόκληρους μήνες, το πρόγραμμα αυτό πάλιωσε σε μερικά σημεία. Η Κομμούνα, ιδίως, απέδειξε ότι δεν μπορεί "η εργατική τάξη να πάρει στα χέρια της την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση για τους δικούς της σκοπούς" (Βλέπε τον "Εμφύλιο πόλεμο στη Γαλλία, έκκληση του Γενικού Συμβουλίου της Διεθνούς Ένωσης των Εργατών", γερμανική έκδοση, σελ.19, όπου αναπτύσσεται πιο διεξοδικά). Ακόμα, είναι αυτονόητο ότι, για σήμερα, η κριτική της σοσιαλιστικής φιλολογίας παρουσιάζει κενά, γιατί σταματάει ως το 1847 και ότι οι παρατηρήσεις για τη στάση των κομμουνιστών απέναντι στα διάφορα κόμματα της αντιπολίτευσης (IV μέρος) κι αν ακόμα και σήμερα είναι ακριβείς στις γενικές γραμμές τους, έχουν ωστόσο παλιώσει στις λεπτομέρειές τους και μόνο για το γεγονός ότι άλλαξε ολοκληρωτικά η πολιτική κατάσταση και η ιστορική εξέλιξη εξαφάνισε από το πρόσωπο της γης τα πιο πολλά κόμματα που απαριθμούνται εκεί.
Ωστόσο το "Μανιφέστο" είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο που δεν έχουμε πια το δικαίωμα να το αλλάξουμε. Μπορεί μια μεταγενέστερη έκδοση να βγει συνοδευμένη από μια εισαγωγή, που θα γεφυρώσει την απόσταση από το 1847 ως τα σήμερα. Τούτη η ανατύπωση μας ήρθε τόσο αναπάντεχα, που δεν μας δίνει τον καιρό για μια τέτοια δουλειά.
Λονδίνο, 24 του Ιούνη 1872
Καρλ Μαρξ, Φρίντριχ Ένγκελς 

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2010

Της ημέρας

Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2010

Κολοκυθο"μαγειρέματα"

http://photo.kathimerini.gr/kathnews/photos/09-07-05/09-07-05_1284285_21.jpg
Οι πιο πολλοί πιστεύουν ότι η κολοκύθα ήρθε από την Αμερική μετά την ανακαλύψή της. Υπάρχει , όμως, και η άποψη ότι η καταγωγή της είναι από την Αφρική. Πάντως, κάποιες ποικιλίες πρέπει να ήταν γνωστές και στην αρχαία Ελλάδα, γιατί σε κείμενα συναντάμε τις λέξεις «σικύα» και «ινδική κολοκύθη». Ωστόσο, οι αρχαιότεροι σπόροι κολοκύθας έχουν βρεθεί στο Μεξικό και χρονολογούνται από το 7000-6000 π.Χ.
Στη Βόρειο Αμερική η κολοκύθα ήταν από τις βασικές τροφές των Ινδιάνων. Οι πρώτοι αποικείς έμαθαν από τους Ινδιάνους να καλλιεργούν την κολοκύθα η οποία, μαζί με την πατάτα και την ντομάτα, ήταν από τα πρώτα σημαντικά λαχανικά μετά την ανακάλυψη της Αμερικής. Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι πρώτοι που καλλιέργησαν την κολοκύθα ήταν οι Ετρούσκοι ή ακόμα νωρίτερα οι Φοίνικες θαλασσοπόροι. Τόσο ο Διοσκουρίδης όσο και ο Πλίνιος αναφέρουν ότι η κολοκύθα είναι «η φρεσκάδα της ανθρώπινης ζωής, το βάλσαμο για κάθε δυσκολία». Η παράδοση θέλει πάντως την κολοκύθα να στολίζει τα σπίτια ως ένδειξη ευτυχίας, ευημερίας και καλοτυχίας. Οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι, οι Ινδοί, οι Αραβες, οι Αφρικανοί, όλοι τους είχαν ιδιαίτερες σχέσεις μες τις κολοκύθες και τις ποικιλίες της. Και οι χρήσεις δεν ήταν μόνο διατροφικές. Μ' αυτήν έφτιαχναν στεγανά δοχεία για το λάδι, το κρασί, το γάλα, τα δημητριακά. Εφτιαχναν πιάτα, μπολ, κουτάλια, ακόμα και μουσικά όργανα, όπως οι λατινοαμερικάνικες μαράκες. Ο Λατίνος ποιητής Μάρκος Βαλέριος Μαρτιάλης (40 π.Χ.-104 π.Χ.) που έζησε και πέθανε στην Ισπανία, κορόιδευε έναν αμφιτρύωνα που έβαζε κολοκύθα σε κάθε φαγητό: «Ο Καικίλιος τις κολοκύθες μπουκιές τις κάνει χίλιες. Τις τρώει για ορεκτικό, τις βάζει και στις σούπες, τις φέρνει σαν κύριο φαγητό, τις κάνει γαρνιτούρες». Λες και ήξερε ότι εκατοντάδες χρόνια μετά η κολοκύθα θα ήταν ένα από τα βασικότερα υλικά του γκουρμέ οπλοστασίου μας.
Το λαχανικό αυτό δεν ήταν σε ιδιαίτερη εκτίμηση και για αιώνες το θεωρούσαν κατάλληλο μόνο για τις κατώτερες τάξεις. Οταν έγινε γνωστή στην Ευρώπη έκανε εντύπωση περισσότερο για τη μορφή της παρά για τη χρήση της σάρκας της. Μονάχα σε δύσκολες περιόδους, όπως λιμοί και πόλεμοι, η κατανάλωσή της έφτασε στα ύψη. Στη συνέχεια άρχισαν να μελετούν, από επιστημονικής άποψης, τις φαρμακευτικές της χρήσεις. Τη χρησιμοποιούσαν ως αντιφλεγμονώδες ενώ παράλληλα θεωρούσαν ότι οι σπόροι της κολοκύθας είχαν αναφροδισιακές ιδιότητες και μπορούσαν να κατευνάσουν κάθε σεξουαλική υπερβολή... Επίσης συνιστούσαν την κολοκύθα για τις πανάδες αλλά και για τα τσιμπήματα φιδιών.
http://sarahmeyerwalsh.files.wordpress.com/2007/10/pumpkin.jpg
Πότε μοιάζει με μεγάλο πορτοκαλί μπουκάλι, πότε έχει μακρύ-μακρύ λαιμό, πότε είναι σαν τεράστια σταγόνα και πότε στρογγυλή, πιεσμένη στους πόλους, σαν αυτή που, με το μαγικό άγγιγμα, έγινε άμαξα για τη Σταχτοπούτα.
http://collectingtokens.files.wordpress.com/2007/10/pumpkin_carriage.jpg
Κι άλλοι γνωστοί ήρωες όπως, ο Jack pumpkinhead, ένας φανταστικός ήρωας τού "Μάγου τού Οζ" που δεν φημίζεται για τη νοημοσύνη του, καθώς έχει κεφάλι κολοκύθας... (κοινώς "ο κολοκύθας"...)
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/5/57/Jack_pumpkinhead_cover.jpg/200px-Jack_pumpkinhead_cover.jpg


ή ακόμη και το γνωστό κλασικό παραμύθι τού Tolstoi " Η πελώρια κολοκύθα"

 http://www.biblionet.gr/images/covers/b74773.jpg


Επίσης, το Halloween, η γιορτή του δυτικού κόσμου που γιορτάζεται την νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, κατά την οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται, κατά κανόνα σε κάτι "τρομαχτικό" και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας γλυκά, το γνωστό "trick or treat". Η γιορτή αυτή μπορεί να ταυτιστεί με τις Αποκριές, όμως διαφοροποιείται κατά πολύ από αυτές μιάς και το Halloween έχει περισσότερο "μυστικιστική" χροιά.
Η ρίζα της λέξης αυτής προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day - All Saints Day). Το Halloween συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία, και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ. Σήμα κατατεθέν επίσης της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από πραγματικές κολοκύθες πάνω στις οποίες υπάρχουν χαραγμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο χιουμοριστικά και άλλοτε πιο τρομαχτικά.
Το έθιμο της κολοκύθας έχει ρίζες από παλιούς Ιρλανδικούς μύθους σύμφωνα με τους οποίους ένας τεμπέλης αλλά πανέξυπνος αγρότης (Τζακ) που κατάφερε να ξεγελάσει και να παγιδεύσει τον Διάβολο με έναν σταυρό. Ο Τζακ αρνήθηκε να απελευθερώσει τον Διάβολο μέχρι να καταλήξουν σε κάποια συμφωνία. Ο Τζακ δέχτηκε να τον απελευθερώσει με την προυπόθεση ότι όταν πεθάνει, ο Διάβολος να μην τον αφήσει να μπει στην Κόλαση. Πεθαίνοντας λοιπόν ο Τζακ ,η συμφωνία τηρήθηκε και έτσι δεν μπορούσε να πάει στην κόλαση. Από τότε, ο Τζακ φτιάχνει αυτά τα φανάρια από κολοκύθα, βάζει ένα κερί μέσα τους και περιπλανιέται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης για να βρει ένα μέρος να αναπαυθεί.

Όπως και να είναι το χειμωνιάτικο αυτό λαχανικό, με την υπόγλυκη γεύση, μπορεί να ταιριάξει με πολλά υλικά, με ζάχαρη και μπαχαρικά ή με αλάτι και τυριά, με αποτέλεσμα δεκάδες νόστιμα φαγητά. Από σούπες και πουρέ μέχρι λαδερά και πίτες και από ριζότο μέχρι μαγειρευτά με κρέατα, κόκκινα και λευκά. Ακόμα και σε ομελέτα μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε! Χαμηλές οι  θερμίδες της  (μόνο 15 στα 100 γρ.), αλλά με πολλές βιταμίνες: Α, Β καροτίνη και C. Επίσης κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και φυτικές ίνες είναι τα στοιχεία, που την κάνουν πολύτιμη για τη διατροφή μας.

Κολοκυθοκεφτέδες με δυόσμο

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjggUBICbgih-lFhPONB3K5ubX3xzm8f8E6phWIruqwG5eXd62MLB0APe1uf8-gkWtLdYHLTQ3Sb63lEHGbakQayceaqs_4jz0RTmli1g7J9L3ASi1MzIw6v9y4GodlCXzrBh3dMI20X_Y/s320/koloky.jpg
450 γρ. φρέσκια κολοκύθα, ξεφλουδισμένη και ξεσποριασμένη
Αλάτι, όσο χρειάζεται  
1 μεγάλο κρεμμύδι, ψιλοκομμένο  
2 κ.γ. δυόσμο  
1 φλιτζ. αλεύρι  
Πιπέρι  
Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Κομματιάζουμε την κολοκύθα. Τη βάζουμε σε σουρωτήρι, ανακατεύουμε με αλάτι και τοποθετούμε πάνω ένα βαρύ πιάτο. Αφήνουμε την κολοκύθα να στραγγίσει για 1 ώρα τουλάχιστον. Πιέζουμε χούφτες χούφτες την κολοκύθα για να βγάλει τυχόν νερό και τη βάζουμε σε ένα μπολ.
Προσθέτουμε το κρεμμύδι, τον δυόσμο, και 1/2 φλιτζ. αλεύρι. Καρυκεύουμε με αλάτι και λίγο πιπέρι. Ανακατεύουμε καλά. Προσθέτουμε περισσότερο αλεύρι εάν χρειάζεται.
Σε ένα μεγάλο βαρύ τηγάνι, ζεσταίνουμε περίπου 2,5 εκ. ελαιόλαδο μέχρι να κάψει. Με ένα κουτάλι ρίχνουμε χυλό και τηγανίζουμε αρκετούς κεφτέδες τη φορά, γυρίζοντάς τους μια φορά με σπάτουλα ώστε να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Τους βγάζουμε με μια τρυπητή κουτάλα και τους στραγγίζουμε σε χαρτί κουζίνας. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσει ο χυλός, προσθέτοντας λάδι εάν χρειαστεί. Σερβίρουμε τους κολοκυθοκεφτέδες ζεστούς.

Πουρές κολοκύθας
http://sup.kathimerini.gr/kathnews/photos/11-11-09/11-11-09_307255_31.jpg
Τρυπάμε μια κολοκύθα δύο κιλών και την ψήνουμε ολόκληρη στον φούρνο σε θερμοκρασία 180 βαθμών Κελσίου, ώσπου να τρυπιέται εύκολα με ένα μυτερό μαχαίρι μέχρι την κοιλότητα με τους σπόρους1 με 1 1/2 ώρα.

Τις μεγαλύτερες κολοκύθες, τις κόβουμε στη μέση ή σε κομμάτια και τα ψήνουμε με την κομμένη πλευρά προς τα κάτω σε ελαφρώς λαδωμένο ταψί. Μια κολοκύθα 4 κιλών δίνει περίπου 8 φλιτζάνια πουρέ.

Όταν η κολοκύθα είναι αρκετά κρύα ώστε να μπορούμε να την πιάσουμε, αφαιρούμε τη φλούδα, την κόβουμε στη μέση, βγάζουμε τους σπόρους και τις ίνες και λειώνουμε τη μαλακή σάρκα σε πρες πουρέ ή πολυμηχάνημα. Εάν ο πουρές είναι νερουλός, τον μαγειρεύουμε σε μέτρια φωτιά ώσπου να απορροφηθούν τα υγρά του. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα, γιατί ο στεγνός πουρές δουλεύεται καλύτερα όταν τον συνδυάζουμε με υλικά όπως αυγά, γάλα, ζάχαρη και αλεύρι.

Κολοκυθόσουπα
 750 gr.  κολοκύθα, καθαρισμένη, κομμένη σε μικρά κομμάτια
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι κομμένο σε κυβάκια
4 μεσαία καρότα
1 πατάτα
σελινόριζα
2½ φλιτζ. τσαγιού γάλα
3 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
2 κουτ. σούπας φρέσκο τζίντζερ, τριμμένο, ή 1 κουτ. σούπας σκόνη
1 κουτ. γλυκού κάρι σε σκόνη
1 πρέζα φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
Διαδικασία
Ζεσταίνουμε το λάδι σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Προσθέτουμε το κρεμμύδι, το τζίντζερ, το κάρι και το μοσχοκάρυδο.
Σοτάρουμε για 2 λεπτά ανακατεύοντας με μια ξύλινη κουτάλα. Στη συνέχεια προσθέτουμε την κολοκύθα τα καρότα, την πατάτα και την σελινόριζα ανακατεύουμε και σοτάρουμε σε δυνατή φωτιά για ακόμη 2 - 3 λεπτά. Προσθέτουμε το γάλα, ανακατεύουμε και συμπληρώνουμε χλιαρό νερό μέχρι να σκεπαστούν καλά τα υλικά.
Αφήνουμε τη σούπα να κοχλάσει και χαμηλώνουμε τη φωτιά για να μη φουσκώσει το γάλα και χυθεί. Βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν εντελώς η κολοκύθα και τα καρότα. Απομακρύνουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και πολτοποιούμε λίγα-λίγα τα υλικά στον κάδο του μπλέντερ, προσθέτοντας κάθε φορά και λίγο υγρό από την κατσαρόλα.  Αν είναι πολύ πηχτή η σούπα, προσθέτουμε λίγο από το υγρό που κρατήσαμε στην άκρη (ή βραστό νεράκι), ανακατεύουμε και αφήνουμε τη σούπα να πάρει μια βράση. Αν είναι πολύ αραιή, τη βράζουμε μέχρι να αποκτήσει την πυκνότητα που θέλουμε.
Τέλος, προσθέτουμε αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι και δοκιμάζουμε. Σερβίρουμε σε μπολάκια και γαρνίρουμε με φρεσκοτηγανισμένους σε λίγο λάδι κύβους ψωμιού (κρουτόν).
http://artfiles.art.com/5/p/LRG/10/1082/2D9V000Z/sophie-hanin-soupe-a-loignon.jpg
Η ιστορία της σούπας είναι τόσο παλιά που ξεκινά σχεδόν από τότε που ξεκινά και η ιστορία της μαγειρικής. Από τότε που ο άνθρωπος ανακάλυψε τη φωτιά και άρχισε να ζεσταίνει κρέας μέσα σε νερό. Οι πρώτες αναφορές ξεκινούν από τη λίθινη εποχή, ενώ οι τοιχογραφίες που έχουν βρεθεί απεικονίζουν τα μέλη της φυλής ή της οικογένειας γύρω από την πυρά να πίνουν κατευθείαν από το αυτοσχέδιο σκεύος, διότι βέβαια δεν υπήρχαν κουτάλια. Οι πρώτες σούπες -όπως τις ξέρουμε σήμερα- εμφανίστηκαν το 6000 π.Χ. Η λέξη προέρχεται από το γαλλικό soupe (σουπ) ενώ η ρίζα προέρχεται από το λατινικό suppa.
Στο Μεσαίωνα, σούπα θεωρούνταν ζωμός μέσα στον οποίο έβρεχαν ψωμί ή παξιμάδι, ενώ στα ρωμαϊκά χρόνια καθώς και στη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η σούπα κατείχε τη θέση του κυρίως φαγητού τόσο για τους φτωχούς όσο και για τους πλούσιους, εξαιτίας της θρεπτικής της αξίας.
Μοσχάρι με κολοκύθα
500 gr. μοσχάρι σε φέτες
 700 gr κολοκύθα, καθαρισμένη
2 μέτρια ξερά κρεμμύδια, καθαρισμένα και κομμένα σε κύβους περίπου 1 εκ.
3 σκελίδες σκόρδου
1/5 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
1/4 φλιτζ. τσαγιού κονιάκ
2 φλιτζ. τσαγιού χυμός πορτοκαλιού
χυμός από 1 λεμόνι
1 γαρίφαλο
1 μικρό ξυλάκι κανέλα
1 φύλλο δάφνης
 μοσχοκάρυδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Ζεσταίνουμε το λάδι σε μια μεγάλη κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά και ρίχνουμε τα κρεμμύδια, τα σκόρδα, το γαρίφαλο, την κανέλα, τη δάφνη, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Σοτάρουμε για περίπου 3 λεπτά. Προσθέτουμε στην κατσαρόλα το κρέας. Το γυρνάμε να πάρει χρώμα από όλες τις πλευρές (για περίπου 6 λεπτά) και σβήνουμε με το κονιάκ. Όταν εξατμιστεί, προσθέτουμε το χυμό λεμονιού, το 1 φλιτζ. τσαγιού χυμό πορτοκαλιού και 1/2 φλιτζάνι νερό. Μόλις τα υγρά πάρουν μια καλή βράση, χαμηλώνουμε τη φωτιά σκεπάζουμε με το καπάκι και σιγοβράζουμε μέχρι να μαλακώσει. το κρέας
Ετοιμάζουμε την κολοκύθα, την κόβουμε σε κομμάτια μήκους 3 εκ.
  Όταν το κρέας ετοιμαστεί, δυναμώνουμε τη φωτιά, ρίχνουμε την κολοκύθα, το μοσχοκάρυδο και τον υπόλοιπο χυμό πορτοκαλιού και, όταν πάρει πάλι μια γερή βράση το φαγητό, χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζουμε με ξεσκέπαστη κατσαρόλα για 15 - 20 λεπτά ακόμα ή μέχρι να μαλακώσει η κολοκύθα και να δέσει η σάλτσα. 

Ριζότο με κολοκύθα
4 κουτ. ελαιόλαδο
3 φλιτζ. τσαγιού κολοκύθα, κομμένη σε μικρούς κύβους
2 ψιλοκομμένα πράσα
1,5 φλιτζ. ρύζι για ριζότο (αρμπόριο ή καρναρόλε)
1 σφηνάκι κονιάκ
1 λίτρο σπιτικός ζωμός λαχανικών ζεστός ή νερό
1/2 κουτ. γλυκού κόλιανδρος, σε σκόνη
1/4 κουτ. γλυκού τριμμένο μοσχοκάρυδο
1/2 φλιτζ. τσαγιού παρμεζάνα τριμμένη (αν θέλετε)
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Σε μια κατσαρόλα σωτάρουμε τα πράσα με το λάδι μέχρι να εξατμιστούν τα υργά και να ροδίσουν ελαφρά. Ρίχνουμε αλατοπίπερο και το μοσχοκάρυδο, ανακατεύουμε απαλά. Προσθέτουμε   την κολοκύθα και το ρύζι σοτάρουμε για 2 λεπτά, ανακατεύοντας, ώσπου οι κόκκοι του να γίνουν διάφανοι. Σβήνουμε με το κονιάκ, ρίχνουμε αλατοπίπερο και χαμηλώνουμε τη φωτιά. Μαγειρεύουμε για 1 λεπτό, μέχρι να εξατμιστεί το αλκοόλ και με την κουτάλα της σούπας αρχίζουμε να ρίχνουμε σε δόσεις τον ζεστό ζωμό , ανακατεύοντας τακτικά ύστερα από κάθε προσθήκη. Κάθε φορά που το υγρό απορροφάται από το ρύζι, ρίχνουμε λίγο ακόμα, ώσπου το ρύζι να μαλακώσει και να χυλώσει (η διαδικασία διαρκεί 20 - 25 λεπτά). Προσθέτουμε τον κόλιανδρο και την παρμεζάνα ,ανακατεύουμε απαλά και μετά 1 λεπτό αποσύρουμε.
http://www.davidwenzel.com/images/childrens/childrensart/Giant-Turnip.jpg

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2010

Στην κοινωνία των ευπωλήτων

http://www.peri-grafis.com/patroklos/spaw/images/michelangelo%20kataklysmos.jpg 
Όπως πάντα, και όπως μάθαμε στον εικοστό αιώνα από μια μακρά σειρά μαθηματικών ανακαλύψεων, από τον Ανρί Πουανκαρέ ώς τον Εντουαρντ Λόρεντς, η πιο μικρή απόκλιση μπορεί να μας ρίξει στην άβυσσο και να μας οδηγήσει στην καταστροφή, έτσι όπως και το πιο μικρό βήμα προς τα μπρος μπορεί να εξαπολύσει μια καταιγίδα και να καταλήξει να προκαλέσει έναν κατακλυσμό. Και αυτό γιατί οι αναγγελίες της ανακάλυψης νησιών που δεν καταγράφονται ούτε στους γεωγραφικούς χάρτες, προσελκύουν συνήθως πλήθη τυχοδιωκτών μεγαλύτερα και από τις ίδιες τις διαστάσεις των παρθένων περιοχών - πλήθη που μέσα σε μια στιγμή θα χρειαστεί να μπορέσουν να τρέξουν γρήγορα στις βάρκες τους, για να απομακρυνθούν από μιαν επικείμενη καταστροφή, με την ελπίδα ότι αυτές οι βάρκες θα είναι ακόμη άθικτες και ασφαλείς. Το ερώτημα που τίθεται είναι επομένως σε ποιο σημείο θα εξαντληθεί ο κατάλογος των περιοχών που μπορούν να αναγορευτούν, με μια δεύτερη διαδικασία, παρθένες και πότε οι (φρενιτιώδεις και επινοητικές) εξερευνήσεις θα πάψουν να προσφέρουν κάποια προσωρινή ανακωχή. 
Zygmunt Bauman, Πώς επιβιώνει ο καπιταλισμός, Ελευθεροτυπία 6/2/2010 

http://www.nationalgallery.org.uk/upload/img/monet-flood-waters-NG6278-fm.jpg
Από τη ζωή ως μαραθώνιο περνάμε έτσι στη ζωή ως καρουζέλ. Μια ζωή δίχως μακροπρόθεσμες επιδιώξεις, δίχως ηθικές δεσμεύσεις ή ανησυχίες, μια ζωή που μόνον ως συρραφή αυτοτελών επεισοδίων θα μπορούσε να περιγραφεί. Μοναχικοί κι αδέσμευτοι πλάνητες στο βασίλειο της ηθικής ευλυγισίας, στέκουμε ανάλγητοι απέναντι στη διαιώνιση της κάθε είδους φτώχειας, δεν αισθανόμαστε καμία ουσιαστική ευθύνη, καμία δέσμευση, καμία υποχρέωση απέναντι στην αδικία, στην ταπείνωση, στην απουσία αξιοπρέπειας. Ωστόσο, για τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν, η ηθική μας διάσταση συνταυτίζεται με τη δέσμευσή μας προς τον άλλο: τον συνάνθρωπο, τον συμπολίτη, τον φίλο, τον σύντροφο, τον ξένο. Επιλέγουμε να είμαστε ηθικοί, αναγνωρίζοντας την ευθύνη μας προς τον άλλο, επειδή έχουμε ήδη επιλέξει να είμαστε άνθρωποι. «Σε αυτήν ακριβώς την επιλογή βασίζεται η ανθρώπινή μας αξιοπρέπεια» υποστηρίζει, και σε αυτό ακριβώς το σημείο αναδεικνύεται η σημασία της όποιας ριζοσπαστικής πολιτικής – πολιτικής που επιδιώκει την επαναφορά της ηθικής στη δημόσια σφαίρα.
Zygmunt Bauman, Αναζητώντας ελευθερία με ασφάλεια, Καθημερινή 9/9/2007

http://hilobrow.com/wp-content/uploads/2009/11/zygmunt-bauman2.jpg
Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν γεννήθηκε στην Πολωνία το 1925, από Εβραίους γονείς. Η γερμανική εισβολή θα τον αναγκάσει να καταφύγει στη Σοβιετική Ενωση. Εκεί θα καταταχθεί στον άρτι συγκροτηθέντα πολωνικό στρατό, ο οποίος συμμετέχει υπό σοβιετική διοίκηση στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στο ρωσικό μέτωπο. Είναι η εποχή που ονειρεύεται να γίνει φυσικός, επιθυμώντας να λύσει τα μεγάλα μυστήρια του σύμπαντος.
Η επιστροφή στην καθημαγμένη Πολωνία θα μεταβάλει τις προσωπικές του προτεραιότητες. Παρότι ο πόλεμος έχει οδηγήσει την –ήδη χειμαζόμενη προπολεμικά– κοινωνία σε πλήρη αποσύνθεση, από τα συντρίμμια της αναφύεται η ελπίδα ενός αξιοπρεπέστερου μέλλοντος. Η επιτακτική ανάγκη ανασυγκρότησης επιβάλλει την αλλαγή των προσωπικών του στόχων: αντί των μεγάλων μυστηρίων της κοσμολογίας και της φυσικής, «προτεραιότητα τώρα είχε η χώρα μου και το big bang της αναγέννησής της». Η επιλογή της συγκεκριμένης επιστήμης συνιστά προϊόν της πίστης του –την οποία ακόμη και σήμερα φαίνεται, υπό όρους, να διατηρεί– ότι η κοινωνιολογία δύναται να συμβάλει στην αλλαγή του κόσμου: «Η κοινωνιολογία μπορεί να συλλάβει και να καταδείξει τις συνθήκες, υπό τις οποίες οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν, όπως θα έπρεπε να ζουν ως άνθρωποι».
Η ακαδημαϊκή του καριέρα θα ξεκινήσει, με την ανακήρυξή του σε καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας, το 1950. Δεκαοκτώ χρόνια αργότερα, η εκδήλωση μιας ευρείας αντισημιτικής κίνησης στην Πολωνία θα τον αναγκάσει να φύγει από τη χώρα. Το 1971, έπειτα από μια δύσκολη περίοδο μετακινήσεων και αστάθειας, θα του δοθεί η έδρα καθηγητή κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Leeds στην Αγγλία. Το 1990, χρονιά που θα του απονεμηθεί το ευρωπαϊκό βραβείο Αμάλφι, ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν θα αποχωρήσει τυπικά από την ακαδημαϊκή ζωή. Το συγγραφικό του έργο, ωστόσο, θα συνεχιστεί με αμείωτους ρυθμούς έως και σήμερα.
Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2009) Ρευστοί καιροί, Μεταίχμιο
(2008) Ζωή για κατανάλωση, Πολύτροπον
(2008) Η παγκοσμιοποίηση του ρατσισμού, Επίκεντρο
(2008) Περί θανάτου, Νήσος
(2007) Ρευστός φόβος, Πολύτροπον
(2006) Ρευστή αγάπη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(2005) Σπαταλημένες ζωές, Κατάρτι
(2004) Η εργασία, ο καταναλωτισμός και οι νεόπτωχοι, Μεταίχμιο
(2004) Παγκοσμιοποίηση, Πολύτροπον
(2002) Η μετανεωτερικότητα και τα δεινά της, Ψυχογιός
(1998) Και πάλι μόνοι, Έρασμος
(1994) Ο πολιτισμός ως πράξη, Πατάκη

Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2010

Saudade(* )... Mια νοσταλγική αίσθηση νοσταλγίας


Φάντο, σημαίνει μοίρα ή πεπρωμένο, είναι ένα είδος μουσικής που εντοπίζεται τη δεκαετία του 1820 στην Πορτογαλία. Η μουσική είναι μελαγχολική, το ίδιοι κι οι στίχοι, που συχνά μιλάνε για τη θάλασσα, για τη ζωή των φτωχών και τον έρωτα. Η μουσική έχει σχέση με την πορτογαλική λέξη saudade, μια λέξη-συναίσθημα, μάλλον, δυσμετάφραστο... Ένα είδος προσμονής, αλλά κι ένα μείγμα νοσταλγίας, λύπης, πόνου, ευτυχίας και αγάπης. Κάποιοι λάτρεις της μουσικής φάντο ισχυρίζονται ότι οι ρίζες της είναι ένα μείγμα της μουσικής των σκλάβων της Αφρικής με την παραδοσιακή μουσική των Πορτογάλων ναυτών και αραβικές επιρροές.

( *)Saudade, σημαίνει τη νοσταλγική επιθυμία για κάποιον ή κάτι που συνιστούσε οικείο μας κομμάτι, αλλά απουσιάζει από το παρόν μας. 
Literatura Universalis

κι έτσι "O SONO E O SONHO"