Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2010

Κολοκυθο"μαγειρέματα"

http://photo.kathimerini.gr/kathnews/photos/09-07-05/09-07-05_1284285_21.jpg
Οι πιο πολλοί πιστεύουν ότι η κολοκύθα ήρθε από την Αμερική μετά την ανακαλύψή της. Υπάρχει , όμως, και η άποψη ότι η καταγωγή της είναι από την Αφρική. Πάντως, κάποιες ποικιλίες πρέπει να ήταν γνωστές και στην αρχαία Ελλάδα, γιατί σε κείμενα συναντάμε τις λέξεις «σικύα» και «ινδική κολοκύθη». Ωστόσο, οι αρχαιότεροι σπόροι κολοκύθας έχουν βρεθεί στο Μεξικό και χρονολογούνται από το 7000-6000 π.Χ.
Στη Βόρειο Αμερική η κολοκύθα ήταν από τις βασικές τροφές των Ινδιάνων. Οι πρώτοι αποικείς έμαθαν από τους Ινδιάνους να καλλιεργούν την κολοκύθα η οποία, μαζί με την πατάτα και την ντομάτα, ήταν από τα πρώτα σημαντικά λαχανικά μετά την ανακάλυψη της Αμερικής. Σύμφωνα με άλλες πηγές, οι πρώτοι που καλλιέργησαν την κολοκύθα ήταν οι Ετρούσκοι ή ακόμα νωρίτερα οι Φοίνικες θαλασσοπόροι. Τόσο ο Διοσκουρίδης όσο και ο Πλίνιος αναφέρουν ότι η κολοκύθα είναι «η φρεσκάδα της ανθρώπινης ζωής, το βάλσαμο για κάθε δυσκολία». Η παράδοση θέλει πάντως την κολοκύθα να στολίζει τα σπίτια ως ένδειξη ευτυχίας, ευημερίας και καλοτυχίας. Οι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι, οι Ινδοί, οι Αραβες, οι Αφρικανοί, όλοι τους είχαν ιδιαίτερες σχέσεις μες τις κολοκύθες και τις ποικιλίες της. Και οι χρήσεις δεν ήταν μόνο διατροφικές. Μ' αυτήν έφτιαχναν στεγανά δοχεία για το λάδι, το κρασί, το γάλα, τα δημητριακά. Εφτιαχναν πιάτα, μπολ, κουτάλια, ακόμα και μουσικά όργανα, όπως οι λατινοαμερικάνικες μαράκες. Ο Λατίνος ποιητής Μάρκος Βαλέριος Μαρτιάλης (40 π.Χ.-104 π.Χ.) που έζησε και πέθανε στην Ισπανία, κορόιδευε έναν αμφιτρύωνα που έβαζε κολοκύθα σε κάθε φαγητό: «Ο Καικίλιος τις κολοκύθες μπουκιές τις κάνει χίλιες. Τις τρώει για ορεκτικό, τις βάζει και στις σούπες, τις φέρνει σαν κύριο φαγητό, τις κάνει γαρνιτούρες». Λες και ήξερε ότι εκατοντάδες χρόνια μετά η κολοκύθα θα ήταν ένα από τα βασικότερα υλικά του γκουρμέ οπλοστασίου μας.
Το λαχανικό αυτό δεν ήταν σε ιδιαίτερη εκτίμηση και για αιώνες το θεωρούσαν κατάλληλο μόνο για τις κατώτερες τάξεις. Οταν έγινε γνωστή στην Ευρώπη έκανε εντύπωση περισσότερο για τη μορφή της παρά για τη χρήση της σάρκας της. Μονάχα σε δύσκολες περιόδους, όπως λιμοί και πόλεμοι, η κατανάλωσή της έφτασε στα ύψη. Στη συνέχεια άρχισαν να μελετούν, από επιστημονικής άποψης, τις φαρμακευτικές της χρήσεις. Τη χρησιμοποιούσαν ως αντιφλεγμονώδες ενώ παράλληλα θεωρούσαν ότι οι σπόροι της κολοκύθας είχαν αναφροδισιακές ιδιότητες και μπορούσαν να κατευνάσουν κάθε σεξουαλική υπερβολή... Επίσης συνιστούσαν την κολοκύθα για τις πανάδες αλλά και για τα τσιμπήματα φιδιών.
http://sarahmeyerwalsh.files.wordpress.com/2007/10/pumpkin.jpg
Πότε μοιάζει με μεγάλο πορτοκαλί μπουκάλι, πότε έχει μακρύ-μακρύ λαιμό, πότε είναι σαν τεράστια σταγόνα και πότε στρογγυλή, πιεσμένη στους πόλους, σαν αυτή που, με το μαγικό άγγιγμα, έγινε άμαξα για τη Σταχτοπούτα.
http://collectingtokens.files.wordpress.com/2007/10/pumpkin_carriage.jpg
Κι άλλοι γνωστοί ήρωες όπως, ο Jack pumpkinhead, ένας φανταστικός ήρωας τού "Μάγου τού Οζ" που δεν φημίζεται για τη νοημοσύνη του, καθώς έχει κεφάλι κολοκύθας... (κοινώς "ο κολοκύθας"...)
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/5/57/Jack_pumpkinhead_cover.jpg/200px-Jack_pumpkinhead_cover.jpg


ή ακόμη και το γνωστό κλασικό παραμύθι τού Tolstoi " Η πελώρια κολοκύθα"

 http://www.biblionet.gr/images/covers/b74773.jpg


Επίσης, το Halloween, η γιορτή του δυτικού κόσμου που γιορτάζεται την νύχτα της 31ης Οκτωβρίου, κατά την οποία τα μικρά παιδιά μεταμφιέζονται, κατά κανόνα σε κάτι "τρομαχτικό" και επισκέπτονται σπίτια μαζεύοντας γλυκά, το γνωστό "trick or treat". Η γιορτή αυτή μπορεί να ταυτιστεί με τις Αποκριές, όμως διαφοροποιείται κατά πολύ από αυτές μιάς και το Halloween έχει περισσότερο "μυστικιστική" χροιά.
Η ρίζα της λέξης αυτής προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day - All Saints Day). Το Halloween συνδέεται με την υπερφυσική δραστηριότητα. Πολλές πολιτιστικές παραδόσεις θεωρούν την ημέρα αυτή ως μία από τις ελάχιστες μέρες που μπορεί να επιτευχθεί επαφή με τον κόσμο των πνευμάτων καθώς και ότι είναι η μέρα που η μαγεία, και γενικότερα οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει να κάνει με το υπερφυσικό, είναι στο ζενίθ. Σήμα κατατεθέν επίσης της γιορτής αυτής είναι τα φαναράκια φτιαγμένα από πραγματικές κολοκύθες πάνω στις οποίες υπάρχουν χαραγμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, άλλοτε πιο χιουμοριστικά και άλλοτε πιο τρομαχτικά.
Το έθιμο της κολοκύθας έχει ρίζες από παλιούς Ιρλανδικούς μύθους σύμφωνα με τους οποίους ένας τεμπέλης αλλά πανέξυπνος αγρότης (Τζακ) που κατάφερε να ξεγελάσει και να παγιδεύσει τον Διάβολο με έναν σταυρό. Ο Τζακ αρνήθηκε να απελευθερώσει τον Διάβολο μέχρι να καταλήξουν σε κάποια συμφωνία. Ο Τζακ δέχτηκε να τον απελευθερώσει με την προυπόθεση ότι όταν πεθάνει, ο Διάβολος να μην τον αφήσει να μπει στην Κόλαση. Πεθαίνοντας λοιπόν ο Τζακ ,η συμφωνία τηρήθηκε και έτσι δεν μπορούσε να πάει στην κόλαση. Από τότε, ο Τζακ φτιάχνει αυτά τα φανάρια από κολοκύθα, βάζει ένα κερί μέσα τους και περιπλανιέται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης για να βρει ένα μέρος να αναπαυθεί.

Όπως και να είναι το χειμωνιάτικο αυτό λαχανικό, με την υπόγλυκη γεύση, μπορεί να ταιριάξει με πολλά υλικά, με ζάχαρη και μπαχαρικά ή με αλάτι και τυριά, με αποτέλεσμα δεκάδες νόστιμα φαγητά. Από σούπες και πουρέ μέχρι λαδερά και πίτες και από ριζότο μέχρι μαγειρευτά με κρέατα, κόκκινα και λευκά. Ακόμα και σε ομελέτα μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε! Χαμηλές οι  θερμίδες της  (μόνο 15 στα 100 γρ.), αλλά με πολλές βιταμίνες: Α, Β καροτίνη και C. Επίσης κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο και φυτικές ίνες είναι τα στοιχεία, που την κάνουν πολύτιμη για τη διατροφή μας.

Κολοκυθοκεφτέδες με δυόσμο

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjggUBICbgih-lFhPONB3K5ubX3xzm8f8E6phWIruqwG5eXd62MLB0APe1uf8-gkWtLdYHLTQ3Sb63lEHGbakQayceaqs_4jz0RTmli1g7J9L3ASi1MzIw6v9y4GodlCXzrBh3dMI20X_Y/s320/koloky.jpg
450 γρ. φρέσκια κολοκύθα, ξεφλουδισμένη και ξεσποριασμένη
Αλάτι, όσο χρειάζεται  
1 μεγάλο κρεμμύδι, ψιλοκομμένο  
2 κ.γ. δυόσμο  
1 φλιτζ. αλεύρι  
Πιπέρι  
Ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Κομματιάζουμε την κολοκύθα. Τη βάζουμε σε σουρωτήρι, ανακατεύουμε με αλάτι και τοποθετούμε πάνω ένα βαρύ πιάτο. Αφήνουμε την κολοκύθα να στραγγίσει για 1 ώρα τουλάχιστον. Πιέζουμε χούφτες χούφτες την κολοκύθα για να βγάλει τυχόν νερό και τη βάζουμε σε ένα μπολ.
Προσθέτουμε το κρεμμύδι, τον δυόσμο, και 1/2 φλιτζ. αλεύρι. Καρυκεύουμε με αλάτι και λίγο πιπέρι. Ανακατεύουμε καλά. Προσθέτουμε περισσότερο αλεύρι εάν χρειάζεται.
Σε ένα μεγάλο βαρύ τηγάνι, ζεσταίνουμε περίπου 2,5 εκ. ελαιόλαδο μέχρι να κάψει. Με ένα κουτάλι ρίχνουμε χυλό και τηγανίζουμε αρκετούς κεφτέδες τη φορά, γυρίζοντάς τους μια φορά με σπάτουλα ώστε να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Τους βγάζουμε με μια τρυπητή κουτάλα και τους στραγγίζουμε σε χαρτί κουζίνας. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσει ο χυλός, προσθέτοντας λάδι εάν χρειαστεί. Σερβίρουμε τους κολοκυθοκεφτέδες ζεστούς.

Πουρές κολοκύθας
http://sup.kathimerini.gr/kathnews/photos/11-11-09/11-11-09_307255_31.jpg
Τρυπάμε μια κολοκύθα δύο κιλών και την ψήνουμε ολόκληρη στον φούρνο σε θερμοκρασία 180 βαθμών Κελσίου, ώσπου να τρυπιέται εύκολα με ένα μυτερό μαχαίρι μέχρι την κοιλότητα με τους σπόρους1 με 1 1/2 ώρα.

Τις μεγαλύτερες κολοκύθες, τις κόβουμε στη μέση ή σε κομμάτια και τα ψήνουμε με την κομμένη πλευρά προς τα κάτω σε ελαφρώς λαδωμένο ταψί. Μια κολοκύθα 4 κιλών δίνει περίπου 8 φλιτζάνια πουρέ.

Όταν η κολοκύθα είναι αρκετά κρύα ώστε να μπορούμε να την πιάσουμε, αφαιρούμε τη φλούδα, την κόβουμε στη μέση, βγάζουμε τους σπόρους και τις ίνες και λειώνουμε τη μαλακή σάρκα σε πρες πουρέ ή πολυμηχάνημα. Εάν ο πουρές είναι νερουλός, τον μαγειρεύουμε σε μέτρια φωτιά ώσπου να απορροφηθούν τα υγρά του. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα, γιατί ο στεγνός πουρές δουλεύεται καλύτερα όταν τον συνδυάζουμε με υλικά όπως αυγά, γάλα, ζάχαρη και αλεύρι.

Κολοκυθόσουπα
 750 gr.  κολοκύθα, καθαρισμένη, κομμένη σε μικρά κομμάτια
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι κομμένο σε κυβάκια
4 μεσαία καρότα
1 πατάτα
σελινόριζα
2½ φλιτζ. τσαγιού γάλα
3 κουτ. σούπας ελαιόλαδο
2 κουτ. σούπας φρέσκο τζίντζερ, τριμμένο, ή 1 κουτ. σούπας σκόνη
1 κουτ. γλυκού κάρι σε σκόνη
1 πρέζα φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
Διαδικασία
Ζεσταίνουμε το λάδι σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Προσθέτουμε το κρεμμύδι, το τζίντζερ, το κάρι και το μοσχοκάρυδο.
Σοτάρουμε για 2 λεπτά ανακατεύοντας με μια ξύλινη κουτάλα. Στη συνέχεια προσθέτουμε την κολοκύθα τα καρότα, την πατάτα και την σελινόριζα ανακατεύουμε και σοτάρουμε σε δυνατή φωτιά για ακόμη 2 - 3 λεπτά. Προσθέτουμε το γάλα, ανακατεύουμε και συμπληρώνουμε χλιαρό νερό μέχρι να σκεπαστούν καλά τα υλικά.
Αφήνουμε τη σούπα να κοχλάσει και χαμηλώνουμε τη φωτιά για να μη φουσκώσει το γάλα και χυθεί. Βράζουμε μέχρι να μαλακώσουν εντελώς η κολοκύθα και τα καρότα. Απομακρύνουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και πολτοποιούμε λίγα-λίγα τα υλικά στον κάδο του μπλέντερ, προσθέτοντας κάθε φορά και λίγο υγρό από την κατσαρόλα.  Αν είναι πολύ πηχτή η σούπα, προσθέτουμε λίγο από το υγρό που κρατήσαμε στην άκρη (ή βραστό νεράκι), ανακατεύουμε και αφήνουμε τη σούπα να πάρει μια βράση. Αν είναι πολύ αραιή, τη βράζουμε μέχρι να αποκτήσει την πυκνότητα που θέλουμε.
Τέλος, προσθέτουμε αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι και δοκιμάζουμε. Σερβίρουμε σε μπολάκια και γαρνίρουμε με φρεσκοτηγανισμένους σε λίγο λάδι κύβους ψωμιού (κρουτόν).
http://artfiles.art.com/5/p/LRG/10/1082/2D9V000Z/sophie-hanin-soupe-a-loignon.jpg
Η ιστορία της σούπας είναι τόσο παλιά που ξεκινά σχεδόν από τότε που ξεκινά και η ιστορία της μαγειρικής. Από τότε που ο άνθρωπος ανακάλυψε τη φωτιά και άρχισε να ζεσταίνει κρέας μέσα σε νερό. Οι πρώτες αναφορές ξεκινούν από τη λίθινη εποχή, ενώ οι τοιχογραφίες που έχουν βρεθεί απεικονίζουν τα μέλη της φυλής ή της οικογένειας γύρω από την πυρά να πίνουν κατευθείαν από το αυτοσχέδιο σκεύος, διότι βέβαια δεν υπήρχαν κουτάλια. Οι πρώτες σούπες -όπως τις ξέρουμε σήμερα- εμφανίστηκαν το 6000 π.Χ. Η λέξη προέρχεται από το γαλλικό soupe (σουπ) ενώ η ρίζα προέρχεται από το λατινικό suppa.
Στο Μεσαίωνα, σούπα θεωρούνταν ζωμός μέσα στον οποίο έβρεχαν ψωμί ή παξιμάδι, ενώ στα ρωμαϊκά χρόνια καθώς και στη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η σούπα κατείχε τη θέση του κυρίως φαγητού τόσο για τους φτωχούς όσο και για τους πλούσιους, εξαιτίας της θρεπτικής της αξίας.
Μοσχάρι με κολοκύθα
500 gr. μοσχάρι σε φέτες
 700 gr κολοκύθα, καθαρισμένη
2 μέτρια ξερά κρεμμύδια, καθαρισμένα και κομμένα σε κύβους περίπου 1 εκ.
3 σκελίδες σκόρδου
1/5 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
1/4 φλιτζ. τσαγιού κονιάκ
2 φλιτζ. τσαγιού χυμός πορτοκαλιού
χυμός από 1 λεμόνι
1 γαρίφαλο
1 μικρό ξυλάκι κανέλα
1 φύλλο δάφνης
 μοσχοκάρυδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Ζεσταίνουμε το λάδι σε μια μεγάλη κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά και ρίχνουμε τα κρεμμύδια, τα σκόρδα, το γαρίφαλο, την κανέλα, τη δάφνη, αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Σοτάρουμε για περίπου 3 λεπτά. Προσθέτουμε στην κατσαρόλα το κρέας. Το γυρνάμε να πάρει χρώμα από όλες τις πλευρές (για περίπου 6 λεπτά) και σβήνουμε με το κονιάκ. Όταν εξατμιστεί, προσθέτουμε το χυμό λεμονιού, το 1 φλιτζ. τσαγιού χυμό πορτοκαλιού και 1/2 φλιτζάνι νερό. Μόλις τα υγρά πάρουν μια καλή βράση, χαμηλώνουμε τη φωτιά σκεπάζουμε με το καπάκι και σιγοβράζουμε μέχρι να μαλακώσει. το κρέας
Ετοιμάζουμε την κολοκύθα, την κόβουμε σε κομμάτια μήκους 3 εκ.
  Όταν το κρέας ετοιμαστεί, δυναμώνουμε τη φωτιά, ρίχνουμε την κολοκύθα, το μοσχοκάρυδο και τον υπόλοιπο χυμό πορτοκαλιού και, όταν πάρει πάλι μια γερή βράση το φαγητό, χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζουμε με ξεσκέπαστη κατσαρόλα για 15 - 20 λεπτά ακόμα ή μέχρι να μαλακώσει η κολοκύθα και να δέσει η σάλτσα. 

Ριζότο με κολοκύθα
4 κουτ. ελαιόλαδο
3 φλιτζ. τσαγιού κολοκύθα, κομμένη σε μικρούς κύβους
2 ψιλοκομμένα πράσα
1,5 φλιτζ. ρύζι για ριζότο (αρμπόριο ή καρναρόλε)
1 σφηνάκι κονιάκ
1 λίτρο σπιτικός ζωμός λαχανικών ζεστός ή νερό
1/2 κουτ. γλυκού κόλιανδρος, σε σκόνη
1/4 κουτ. γλυκού τριμμένο μοσχοκάρυδο
1/2 φλιτζ. τσαγιού παρμεζάνα τριμμένη (αν θέλετε)
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Σε μια κατσαρόλα σωτάρουμε τα πράσα με το λάδι μέχρι να εξατμιστούν τα υργά και να ροδίσουν ελαφρά. Ρίχνουμε αλατοπίπερο και το μοσχοκάρυδο, ανακατεύουμε απαλά. Προσθέτουμε   την κολοκύθα και το ρύζι σοτάρουμε για 2 λεπτά, ανακατεύοντας, ώσπου οι κόκκοι του να γίνουν διάφανοι. Σβήνουμε με το κονιάκ, ρίχνουμε αλατοπίπερο και χαμηλώνουμε τη φωτιά. Μαγειρεύουμε για 1 λεπτό, μέχρι να εξατμιστεί το αλκοόλ και με την κουτάλα της σούπας αρχίζουμε να ρίχνουμε σε δόσεις τον ζεστό ζωμό , ανακατεύοντας τακτικά ύστερα από κάθε προσθήκη. Κάθε φορά που το υγρό απορροφάται από το ρύζι, ρίχνουμε λίγο ακόμα, ώσπου το ρύζι να μαλακώσει και να χυλώσει (η διαδικασία διαρκεί 20 - 25 λεπτά). Προσθέτουμε τον κόλιανδρο και την παρμεζάνα ,ανακατεύουμε απαλά και μετά 1 λεπτό αποσύρουμε.
http://www.davidwenzel.com/images/childrens/childrensart/Giant-Turnip.jpg