Τα πτερόεντα πετούν

Ο αναμάρτητος πρώτος βαλέτω. Αυτός
Που δεν του πέρασε ποτέ απ' το νου
Πως τα πτερόεντα πετούν κουρνιάζουνε
Σαν τρομαγμένα πάνω στα γραπτά
Μήπως και βρούνε τρόπο κάπου να τρυπώσουνε
Να μείνουν όπως μένουν τα αιώνια όλα
Στον αιώνα.

Πτερόεντα είναι, αφελή, τι να σκεφτούν.

Όμως ετούτα εδώ, τα αιώνια,
Δεν ξέρουνε
Για πόσο μόνο θάλλει μια
αιωνιότης; Και αγάλλονται
Τ’ ονοματάκι τους χαράζοντας βαθιά
Στην πιο πολύτιμη
Άπεφθη
Λυδία των πάντων
Λήθη.

Αντώνης Φωστιέρης
Τα Γραπτά Πετούν

Της ημέρας...

Η θλιβερή κραυγή σηκώθηκε
και έσβησε μακρόσυρτη στον αέρα
μελαγχολική κι απεγνωσμένη.
Και άκουσα τα λόγια που είπε:
Πέθανε ο Παν. Απέθανε ο μέγας Παν,
ο Παν, ο Παν απέθανε.

John Boardman
Ο μέγας θεός Παν : Η επιβίωση μιας εικόνας
Άγρα, 2000

Οδοιπορώντας...

Χάθηκε αυτός ο οδοιπόρος.

Είχε συνάξει λίγα φύλλα

ένα κλαδί γεμάτο φως

είχε πονέσει.

Και τώρα χάθηκε...

Αγγίζοντας αληθινά πουλιά στο έρεβος

αγγίζει νέους ουρανούς

η προσευχή του μάχη.

Έαρ μικρό έαρ βαθύ έαρ συντετριμμένο.

Νίκος Καρούζος
Άσμα μικρό

Εκπομπές Ρύπων CO2 το 2008

Η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχει φθάσει σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στη Γη είναι τα υψηλότερα εδώ και 650.000 χρόνια ή 40% πιο υψηλά από αυτά της Βιομηχανικής Επανάστασης!!!!

Συγκεκριμένα, πιο πάνω από τα κατανεμημένα 2,083 δισεκατομμύρια τόνους ρύπων διοξειδίου του άνθρακα ήταν οι εκπομπές ρύπων στην ευρωπαϊκή βιομηχανία το 2008. Η τάση, αν και σε χαμηλότερο βαθμό, αναμένεται να συνεχιστεί και φέτος, ενώ η Greenpeace παρουσίασε δεδομένα για τις εκπομπές ρύπων της ΔΕΗ, οι οποίες έχουν επίσης υπερβεί την κατανομή.

Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΔΕΗ συνεχίζει να ρυπαίνει πολύ περισσότερο από όσο δικαιούται σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Κατανομής Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπανσης (ΕΣΚΔΕ) για την περίοδο 2008 – 2012. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία με δεδομένο ότι ο μεγαλύτερος ρυπαντής της Ελλάδας, θα πρέπει να δαπανά ετησίως εκατοντάδες εκατομμύρια (έως το 2012) και δισεκατομμύρια (από το 2013) για αγορά δικαιωμάτων ρύπανσης.

Στον παρακάτω πίνακα συνοψίζονται οι δέκα πιο ρυπογόνες βιομηχανίες στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ. Επιπλέον, παρουσιάζονται οι ποσοστιαίες μεταβολές τόσο σε σύγκριση με τις εκπομπές του 2007, όσο και με τα ετήσια δικαιώματα ρύπανσης της περιόδου 2008 – 2012.

Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πλάνο της Επιχείρησης, η ΔΕΗ σχεδιάζει την κατασκευή μόλις 950MW ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2014 (βάσει της νέας ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις ΑΠΕ, μέχρι το 2020 η Ελλάδα θα πρέπει να εγκαταστήσει επιπλέον περίπου 9.000 MW αιολικής ενέργειας). Αντίθετα, για την ίδια περίοδο, σχεδιάζει την κατασκευή νέων θερμοηλεκτρικών μονάδων συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 4.500MW. Το θέατρο του παραλόγου συνεχίζεται, καθώς ο ίδιος ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, κ. Αθανασόπουλος εκτιμά ότι η ΔΕΗ από το 2013, θα πρέπει να δαπανά σχεδόν € 1,4 δις στην αγορά δικαιωμάτων ρύπανσης για το 100% των εκπομπών της.

Η Greenpeace καλεί τη ΔΕΗ:

• Να ακυρώσει οριστικά την κατασκευή λιθανθρακικών και νέων λιγνιτικών μονάδων.
• Να αναθεωρήσει το επιχειρηματικό της πλάνο με τρόπο που να αποτυπώνει την πρόθεσή της να πρωταγωνιστήσει στην πράσινη αγορά ενέργειας.

"Γινόμαστε τώρα αυτόπτες μάρτυρες μιας στιγμής κλειδί στην ιστορία της αλλαγής του κλίματος, και δεν είναι καλές ειδήσεις. Η τελευταία φορά που η ατμόσφαιρα ήταν παρόμοια ήταν τότε που οι άνθρωποι ακόμα δεν είχαν εμφανιστεί ως είδος."
Robin Oakley
επικεφαλής της εκστρατείας για την αλλαγή του κλίματος της GREENPEACE

Στην άλλη πλευρά τού Ατλαντικού, μια ιδιαιτερότητα...

«Μονάχα σαν άνθρωποι του καιρού μας -ας μη φοβόμαστε να το ομολογούμε-, σαν άνθρωποι του βιομηχανικού πολιτισμού και της “ατομικής” εποχής, μπορούμε, από δω και πέρα, να ζήσουμε αληθινά, να στοχαστούμε γόνιμα και να δημιουργήσουμε οτιδήποτε. Αυτή είναι, νομίζω, η κύρια χρησιμότητα του ταξιδιού στην Αμερική και της όποιας μελέτης της ζωής της και του πολιτισμού της: ότι μας ανοίγει ορίζοντες που τους είχαμε μέσα μας και δεν τους ξέραμε, μας ξεσκεπάζει πιθανότητες της ύπαρξής μας, μας επιτρέπει να προαισθανθούμε, να μαντέψουμε, να σκεφτούμε κάτι από τον αυριανό κόσμο, μ’ ενθουσιασμό ή με δέος...»

Γιώργος Θεοτοκάς
Δοκίμιο για την Αμερική
Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009

«Η Θεία Πρόνοια δεν δημιούργησε το ανθρώπινο είδος ως εντελώς ανεξάρτητο, ούτε όμως κατασκεύασε τον άνθρωπο ως δούλο. Χαράζει γύρω από τον καθένα έναν μοιραίο κύκλο από όπου κανείς δεν μπορεί να εξέλθει. Μέσα όμως στα πλατιά αυτά όρια ο άνθρωπος είναι ισχυρός και ελεύθερος. Τα έθνη της εποχής μας δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς παρά να θεσπίσουν ίσες δυνατότητες για όλους στο πλαίσιό τους. Αλλά εξαρτάται από τα ίδια τα έθνη αν η ισότητα αυτά θα τα οδηγήσει στη δουλεία ή στην ελευθερία, στα φώτα ή στη βαρβαρότητα, στην προκοπή ή στην αθλιότητα».
Alexis de Tocqueville
Η δημοκρατία στην Αμερική
μτφ. Μπάμπης Λυκούδης
Στοχαστής, 2008.


«Πού είμαι, Θε μου, σε ποια γη, σε ποια χώρα; Τι κάνουμε με τη ζωή μας κάθε λεπτό που περνά; Θα 'θελες να μάθεις τι σκέφτομαι για το μέλλον; "Πιες παστεριωμένο γάλα, πλούσιο σε βιταμίνη D". Θέλεις να ξέρεις ποια είναι τα όνειρά μου; "Ο Τζιμ Κέλλυ πουλά τα καλύτερα μεταχειρισμένα αμάξια". Κι αν θ' αποχτήσουμε πολλά λεφτά τι θα τα κάνουμε; "Θα κάνουμε ακόμα ένα αποχωρητήριο, γιατί στον άνδρα μου και σε μένα μας αρέσει πολύ να διαβάζουμε στον καμπινέ. Συνήθως εκεί τελειώνουμε ολόκληρα βιβλία". Που είμαι, Θε μου, σε ποια γη; Η τοπική εφημερίδα "Καθημερινός Φρουρός" γράφει για τους γάμους, τις εκκλησιές, διαφημίζει τα νέα απορρυπαντικά. Στην έρευνα για το αν η μητρότητα επηρεάζεται απ' την ηλικία της μήτρας, μια μητέρα απαντά: "Γέννησα το παιδί μου όταν είχα περάσει πια τα σαράντα. Και το παιδί χαίρει άκρας υγείας..." Μα τι θα γίνουν τόσα μωρά, τόσα σκυλιά, τόσα...»
Βασιλικός, Βασίλης
Η μυθολογία της Αμερικής
Ελληνικά Γράμματα, 2005

Ο ΕΡΩΤΑΣ

Πρός Ζόφον

Είδα όνειρο ήμουν ξυλοκόπος απόστασα και βγαίνοντας από
το δάσος
ένα δέντρο μοναχό στο φως το κόβεις αύριο με τη σειρά του
το λησμονάς
εκεί που έγειρα στη ρίζα του με πήρε ο ύπνος βλέπω πάλι
όνειρο το τσεκούρι μου
γινόταν φίδι τύλιγε το δέντρο απ' τον κορμό του χώθηκε
στα φύλλα
τότε κείνο άνθισε με σκέπαζαν τ' άνθη του ο ίσκιος του δροσιά
γυναίκας που μ' αγκάλιαζε με ξαναγύριζε στην πρώτη μου ζωή
πρόσωπο δεν έβλεπα μόνο το γιασεμί στα σκοτεινά μαλλιά της
βάθαινα
μέσα σε δάκρυα και φιλιά και μπαίνοντας στη νύχτα τώρα
του ονείρου ήταν
καράβι το δέντρο κι άλμπουρο το τσεκούρι κι απάνω του δεμένοι
με το φίδι για σκοινί
εγώ με τη γυναίκα να μας κόβει ο άνεμος γυμνούς καθώς
η πελώρια πλώρη
έστριβε αργά προς το μεγάλο σκοτάδι.

Παυλόπουλος, Γιώργης
Γράμματα από την Αμερική
Γαβριηλίδης, 2008

Περιπαιχτικά αναποδογυρίσματα σε δύσκολους καιρούς...

Ήτανε μια Κυρία στο "Βρυντίριον"
που έλεγε σε μια φίλη της: "Μυστήριον
τί έχει πάθει αυτός ο Κύριος
κ' έχει δέσει ο αλιτήριος
στα σκέλη του τοιούτον μολυντήριον."

Από τα "Εντεψίζικα" τού(Μαθιού Πασχάλη) Γ. Σεφέρη
Φιλ. Επιμ.: (Γ.Π. Ευτυχίδη) Γ.Π. Σαββίδη,
Αθήνα: Λέσχη 1989.

Εντεψίζικα, «πιπεράτα ανέκδοτα των Κρητότουρκων που εκδιώχθηκαν από την πατρίδα τους με τις σχετικές ανταλλαγές πληθυσμών»
Από το τούρκικο edepziz —σημαίνει ανάγωγος, άνθρωπος χωρίς τρόπους, αυθάδης και βωμολόχος.

Γ. Σεφέρης έχει γράψει μια συλλογή ποιημάτων με τον γενικό τίτλο «Τα Εντεψίζικα». Εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του. Στη σχετική έκδοση τόσο ο ποιητής, όσο και ο επιμελητής, παρουσιάζονται με ψευδώνυμα (Μάθιος Πασχάλης: Γ.Σεφέρης, Γ.Π. Ευτυχίδης: Γ.Π. Σαββίδης). Ποιήματα που, μάλλον, ανατρέπουν τη στερεότυπη εικόνα που του έχει αποδοθεί.

Γράφει ο επιμελητής : «Κανονικώς και τα τριάντα στιχουργήματα θα έπρεπε να είχαν συμπεριληφθεί στο τρίτο μέρος του Τετραδίου Γυμνασμάτων Β΄. Πάλι καλά όμως που οι προ δεκαετίας ακόμα εύλογες νομικές και ηθικές επιφυλάξεις για την δημοσίευσή τους έχουν βαθμηδόν ατονήσει». Σύμφωνα με τη μαρτυρία του ίδιου του Σαββίδη, η έκδοσή τους έγινε χωρίς την εντολή του Σεφέρη.

Ο ίδιος ο επιμελητής, Γ.Π. Σαββίδης, μεταφράζει τον τίτλο της συλλογής Εντεψίζικα ως "ξεδιάντροπες υποθέσεις" στο βίβλίο Ένα στίλβον ποδήλατο, Δεκαέξι συνομιλίες για τη νεοελληνική λογοτεχνία, της Andriette Stathi - Schoorel, Πατάκης 2003.

Ένα βιβλίο που περιέχει δεκαέξι συνεντεύξεις με εξέχοντες Έλληνες λογοτέχνες και κριτικούς, καθώς και με μεταφραστές των έργων τους, οι περισσότερες από τις οποίες πραγματοποιήθηκαν την περίοδο 1985-1990 στο πλαίσιο συνεργασίας της Ανδριέττας Στάθη-Σχώρελ με το βελγικό ραδιόφωνο για μια σειρά εκπομπών με θέμα τη νεοελληνική λογοτεχνία.

"Ελύτης, Εγγονόπουλος, Καβάφης και έστω κατά φαντασία, Εμπειρίκος. Από την συντροφιά δεν θα μπορούσε να λείπει ο Σεφέρης, που πέθανε δυστυχώς νωρίς και η συζήτηση έγινε και πάλι με τον Γ. Π. Σαββίδη. Αφορμή, η έκδοση των "Εντεψίζικων". Τελικά, ο Σαββίδης θα πρέπει να είχε ένα μακρύ διάλογο με τον αποθανόντα φίλο του, ώστε να επινοήσει ένα τόσο μυθιστορηματικό στήσιμο για την εν λόγω έκδοση. Πέραν του εύστοχου τίτλου, τον οποίο μεταφράζει "ξεδιάντροπες υποθέσεις", επιστράτευσε ένα παλαιό ψευδώνυμο του Σεφέρη, το Μαθιός Πασχάλης, και αντί του δικού του ονόματος, στον επιμελητή της έκδοσης έδωσε το παρωνύμιο, Ευτυχίδης, που του είχε βρει ο Σεφέρης, με την ευκαιρία μιας παλαιότερης ψευδώνυμης και από κοινού έκδοσης."
Μάρη Θεοδοσοπούλου
"Η εποχή", 15-6-2003


Τρίτη 15 Ιουλίου 1941. «Βρήκα σήμερα κι αγόρασα τα Limericks του Lear. Σαν να είχε γυρίσει στο σπίτι ένα αγαπημένο ζώο».
Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 1941. «Δύο μέρες κάνοντας και ιχνογραφώντας limericks σ’όλες τις αδειανές ώρες. Με μανία, καθώς ρίχνεις πασιέντζες. Πώς να βγει κανείς από τούτη την απελπισία κάποτε».
Ο Σεφέρης ασχολήθηκε με τα λίμερικς το διάστημα που βρισκόταν στην Αφρική. Στην Πρετόρια θα γράψει τα περισσότερα από τα λίμερίκς του, τόσο τα παιδικά όσο και τα ερωτικά. Τα παιδικά θα εκδοθούν τριάντα τέσσερα χρόνια μετά!, ενώ τα ερωτικά δεκαοχτώ χρόνια μετά τον θάνατο του ποιητή και δεκατέσσερα χρόνια μετά τα παιδικά λίμερικς!!!
Πέρα από το παράλογο ένα άλλο κοινό στοιχείο το οποίο διαπνέει τόσο τα παιδικά, όσο και τα άσεμνα λίμερικς, είναι το ερωτικό. Στη μια περίπτωση λανθάνον, καλά κρυμμένο κάτω από το φανταχτερό πέπλο της ανοησίας και στην άλλη απροκάλυπτο, ωμό, σοκαριστικό.
Δημήτρης Ε. Κόκκινος
Η σχέση του Γιώργου Σεφέρη με το έργο του Edward Lear και τα παιδικά λίμερικς

Το πρώτο βράδυ στη Στοκχόλμη, πριν αρχίσουν οι επίσημες εκδηλώσεις, ήθελε να δειπνήσει μαζί με τη γυναίκα του, τη Μαρώ, έναν έλληνα φίλο από την Αθήνα κι εμένα. Ήταν μια χαρούμενη γιορτή που κράτησε μέχρι τις μικρές ώρες. Ο οικοδεσπότης μας γινόταν όλο και πιο εύθυμος· μεταξύ άλλων, διασκέδασε και τον εαυτό του κι εμάς –ακόμη και πελάτες στα γύρω τραπέζια– απαγγέλλοντας λιμερίκια που είχε γράψει ο ίδιος. Μερικά από αυτά ήταν ευπρεπή, άλλα, παρόμοια μ’ εκείνα του Θ.Σ. Έλιοτ, ήταν αρκετά τολμηρά, όλα απαγγελμένα με ακαταμάχητο παιδιάτικο ενθουσιασμό.

Sture Linnér
Κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί

Όπου ο Λινέρ αναθυμάται τις προσωπικότητες που σημάδεψαν τον μακρό βίο του.Το ένα από τα δύο «ελληνικού ενδιαφέροντος» κεφάλαια του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον Γιώργο Σεφέρη και περιέχει ορισμένες άγνωστες μαρτυρίες για τον ποιητή και τα παραλειπόμενα της απονομής του βραβείου Νομπέλ.

Κι όμως.... και τώρα κι άλλοτε, κι εδώ κι αλλού

Μακριά σ’ εν’ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή
η αποκριά
το γαϊδουράκι γύριζε μες στους έρημους δρόμους
όπου δεν ανάπνεε κανείς
πεθαμένα παιδιά ανέβαιναν ολοένα στον ουρανό
κατέβαιναν μια στιγμή να πάρουν τους αετούς τους
που τους είχαν ξεχάσει
έπεφτε χιόνι γυάλινος χαρτοπόλεμος
μάτωνε τις καρδιές
μια γυναίκα γονατισμένη
ανάστρεφε τα μάτια της σα νεκρή
μόνο περνούσαν φάλαγγες στρατιώτες εν δυο
εν δυο με παγωμένα δόντια
Το βράδυ βγήκε το φεγγάρι
αποκριάτικο
γεμάτο μίσος
το δέσαν και το πέταξαν στη θάλασσα
μαχαιρωμένο

Μακριά σ’ έν΄ άλλο κόσμο γίνηκε αυτή
η αποκριά.

Η αποκριά
Μίλτος Σαχτούρης

Ιχνογραφίες ήχων

Paul Signac,

Forest near St. Tropez

ΕΙΝ' ΕΔΩ


Τι ήχος ήταν αυτός;

Γυρίζω αλλού τα μάτια στο τρεμάμενο δωμάτο.

Τι ήχος ήταν αυτός που ακούστηκε μες στο σκοτάδι;
Σε ποιο λαβύρινθο φωτός μάς βάζει;
Ποια στάση είναι αυτή που παίρνουμε,
για ν' απομακρυνθούμε κι ύστερα πίσω να γυρίσουμε;
Τι ήταν αυτό που ακούσαμε;

Ήταν η ανάσα μας όταν πρωτοσυναντηθήκαμε.

Άκουσε. Είν' εδώ.

Pinter, Harold
Ποιήματα 1948-2004
μτφ. Νίνος Φένεκ Μικελίδης.
Κέδρος, 2005