Στα πλούσια περιβόλια σας βασιλικός και κρίνοι ματαίως ανθίζουν, Α. Κάλβος

Την αρχική προέλευση του Βασιλικού την βρίσκουμε στην Ινδία. Πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και στην Αφρική, ενώ στην Ελλάδα τον έφερε, μαζί με άλλα φυτά, ο Μέγας Αλέξανδρος μετά από την εκστρατεία του στις Ινδίες. Στην Βρετανία άρχισε να καλλιεργείται από τον 16ο αιώνα.

Η ινδική ονομασία του βασιλικού είναι Τούλσι, Thulsi, πρόκειται για μια νύμφη της ινδουιστικής μυθολογίας, που μεταμορφώθηκε σε θάμνο για να ξεφύγει από έναν ερωτευμένο θεό της Απω Ανατολής.

Στην εποχήμας, στην Ινδία, ο βασιλικός θεωρείται το ιερό φυτό του θεού Βίσνου και του Κρίσνα. Ένα κλαράκι του αφήνεται μέσα στα ρούχα του νεκρού για να εξασφαλίσει την είσοδό του στον Κόσμο των Νεκρών.

Η λέξη Tulsi σημαίνει «το απαράμιλλο», «το ασύγκριτο» και τις θεραπευτικές του ιδιότητες τις αναγνώρισαν πριν από αιώνες οι rishis (σοφοί). Αυτοί ήταν που το ανήγαγαν τόσο πολύ στη συνείδηση των Ινδών. Πολύ σημαντικό είναι ότι το Tulsi λειτουργεί ως προσαρμογέας: προσφέρει δηλαδή προστασία από τα αποτελέσματα του στρες, ενισχύοντας τις φυσικές άμυνες του οργανισμού στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.

Τα αρχαία Βεδικά κείμενα έχουν πολλές αναφορές στο Tulsi. Μας λένε πως ο Brahma κατοικεί στις ρίζες του, ο Vishnu στον κορμό και στα φύλλα και ο Shiva στις ανθισμένες κορυφές. Σύμφωνα με ορισμένους μύθους το Tulsi είναι ιδιαίτερα σημαντικό για το Vishnu, ο οποίος του είχε προτίμηση. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που δύο από τις τρεις ποικιλίες του βοτάνου είναι γνωστές ως Krishna tulsi και Rama tulsi. (Ο Krishna και ο Rama είναι οι ανθρώπινες μετενσαρκώσεις του Vishnu). Η τρίτη ποικιλία, η Vana tulsi έχει πάρει την ονομασία της από το ιερό δάσος στο οποίο, θεωρητικά, ζούσε ο Krishna.

Οι γυναίκες σε όλη την Ινδία τιμούν το Tulsi (ή tulsi-devi, όπως το λένε) σαν τη μετενσάρκωση της Μητέρας Θεάς. Ορισμένες πραγματοποιούν μια καθημερινή τελετουργία (puja) που περιλαμβάνει προσευχή και υμνητική δοξολογία στη Θεά, την ώρα που ρίχνουν αγιασμένο νερό στο φυτό. Παρακαλούν το βότανο να ανοίξει τη καρδιά και το μυαλό τους, αυξάνοντας την prana (ζωτική ενέργεια) και να καλλιεργήσει την ανώτερη αγάπη, την πίστη, την αφοσίωση, τη συμπόνια και την καθαρότητα. Μέσα από την puja, η Θεά πιστεύεται ότι καθαρίζει την αύρα και προσφέρει θεϊκή προστασία.

Πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια ο βασιλικός εξαπλώθηκε από την Ινδία σε άλλα μέρη του κόσμου, στην Αφρική και την Αίγυπτο, και σε μεταγενέστερες εποχές (16ος αιώνας μ.Χ. περίπου) έφτασε στην Ελλάδα. Οι αυτόχθονες της Δυτικής Αφρικής χρησιμοποιούσαν τον βασιλικό ως αντιπυρετικό φάρμακο, οι Αιγύπτιοι αναμίγνυαν τον βασιλικό με μύρο από μυρσίνη κατά τη διαδικασία της ταρίχευσης.
Για τους Ρωμαίους ο βασιλικός πήρε μία πιο ρομαντική σημασία, ωστόσο, ο Απίκιος φάνηκε περισσότερο πρακτικό πνεύμα και μας άφησε μια συνταγή – "μπιζέλια με σάλτσα από βασιλικό". Στην Ιταλία και στην Κρήτη ο βασιλικός ήταν σύμβολο της αγάπης, και όποιος άνδρας δεχόταν ένα κλωνάρι βασιλικού από μια νεαρή γυναίκα, σε αυτές τις δύο περιοχές, θεωρείτο επίσημα δεσμευμένος με αυτήν.

Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως άνοιγε τις πύλες του Παραδείσου για το νεκρό.

Ιωαννίδου, Νίνα.
Βασιλικός
Σκάι, 2009

Σάλτσα πέστο (για ζυμαρικά)

2/3 φλυτζανιού φύλλα βασιλικού

2 σκελίδες σκόρδου, ξεφλουδισμένες και κομμένες στη μέση

50 γρ. κουκουνάρια

100 γρ. φρεσκοτριμμένη παρμεζάνα

1/3 φλυτζανιού εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
αλάτι & φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Πολτοποιούμε όλα τα υλικά μαζί και προσθέτουμε τη σάλτσα στα βρασμένα ζυμαρικά της αρεσκείας μας

Επειδή έχει τονωτικές ιδιότητες ο Βασιλικός χρησιμοποιείται σε ασθένειες των νεύρων, σε πνευματική υπερκόπωση κα για τον φλοιό των επινεφριδίων που οι ορμόνες τους επι­δρούν στον μεταβολισμό των οργανικών και μεταλλικών ουσιών. Όσοι έχουν αδύνατη μνήμη, μελαγχολία ή νευρικούς πονο­κεφάλους, πρέπει να πίνουν ένα φλιτζάνι του τσαγιού με ρόφημα από Βασιλικό κάθε βράδυ. Έχει επίσης σπασμολυτικές ιδιότητες γι' αυτό είναι χρήσιμος σε περιπτώσεις άγχους, νευρικής αϋπνίας, ζαλάδας και στον βήχα του κοκίτη. Ενεργεί επίσης σπασμολυτικά στο στομάχι, σε κακή χώνευση, ή δυσκοιλιότητα, γαστρικούς σπασμούς, γαστρίτιδα, τάση για εμετό, εντερικές διαταραχές (θεωρείται μάλιστα και αντισηπτικό των εντέρων), ενώ όταν χρησιμοποιείται στα φαγητά ανοίγει την όρεξη. Διεγείρει την παραγωγή και την έκκριση γάλακτος στις λεχώνες. Είναι εμμηναγωγό και προλαβαίνει και ανακουφίζει τον τυμπανισμό της κοιλιάς. Ακόμα ο Γάλλος γιατρός Βαλνέ αναφέρει τον Βασιλικό σαν βοη­θητικό φάρμακο σε επιληψία, παράλυση και αρθριτικά.

Το αφέψημα του είναι διουρητικό. Χρησιμοποιείται σε ψαμμίαση. Ο Διοσκουρίδης το συνιστούσε για τη δυσουρία, την ουρική επίσχεση και για πολλές άλλες αρρώστιες.

Η λαϊκή μας παράδοση λέει ότι ο αχνός από βρασμένο Βασιλικό γιατρεύει τους πόνους στ' αφτιά (με 2-3 αχνίσματα). Φυσικά όταν βράσει το νερό το κατεβάζουμε από τη φωτιά και τότε βάζουμε το πονεμένο αφτί στον αχνό. Μετά πρέπει ο άρρω­στος να ξαπλώσει και να σκεπαστεί καλά, για να μη πάθει ψύξη.

Ρόφημα : Παίρνετε δυο κλαδιά βασιλικού ή ένα κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο για μια κούπα νερό και το σιγοβράζετε για περίπου 10 λεπτά. Πίνεται ζεστό ή κρύο. Συνδυάζεται με Μαντζουράνα, Τίλιο και μέλι.