που χρωστάς να προσφέρεις προς το σκοινί σου,
θα είναι τόσο κραταιά όσο κραταιό δείχνεται
και το σκοινί για να σε βαστάξει.
Έχω γνωριμία με τα άψυχα · γνωρίζω, είναι δόλια
και ατιθάσευτα. Όμως γνωρίζω
και πόσο ξέρουν να σου λένε το ευχαριστώ τους.
Μόνο του το σκοινί ήταν στον Άδη νεκρό·
ή δίχως λαλιά, αν προτιμάς· και δίχως όραση.
Φτάνεις εσύ; Ανασταίνεται και γίνεται λάλο.
Ο σκοινοβάτης
μτφ. Παύλος Μάτεσις
Ηλέκτρα 2007, σελ. 17
Και η πληγή σου; Πού; Με περιτρέχει απορία,
πού κατοικεί, πού κρύβεται η μυστική πληγή,
όπου προσφεύγει καθένας μας,
όταν επιβουλεύονται την έπαρσή του,
όταν τον πληγώνουν; Αυτή η πληγή
-που έτσι γίνεται ο ένδον κριτής- θα γίνει όγκος
κακός και θα κυριέψει τον χώρο.
Καθένα γνωρίζει πώς να την ενσαρκωθεί
μέχρι να γίνει ο ίδιος αυτή η πληγή,
κάτι σαν καρδιά λαθραία και βασανιζόμενη.
Ο σκοινοβάτης
μτφ. Παύλος Μάτεσις
Ηλέκτρα 2007, σελ. 25
Ο Σκοινοβάτης, το λογοτεχνικό ξέσπασμα του Ζενέ στα τέλη στης δεκαετίας του 1950, οφείλεται εν μέρει στο πάθος του για τον νεαρό Γερμανο-αλγερινό εκπαιδευτή αλόγων τσίρκου, Αμπντάλα Μπενταγά.
Ο σκοινοβάτης είναι πάντα έτοιμος να ερμηνεύσει τον έρωτα, την τέχνη, την παραμικρή σχέση πάθους μιας ψυχής με κάτι το άψυχο.
... Κάθε λέξη προκαλεί στον αναγνώστησε μια προσωπικη τελετή σκοινοβασίας, όπου η ισορροπία παίρνει τη μορφή μιας πάλης με την ασύστατη ιδέα πώς το σώμα μπορεί να είναι η κόλαση της ψυχής.
Από τον πρόλογο τού βιβλίου
Μια πομπή προς την ενδοχώρα της ύπαρξης, τελετουργική και επίσημη, αυτό ήταν και είναι το αιτούμενο στην παράσταση του Σκοινοβάτη.
Από το Θέατρο Χυτήριο, όπου ανέβηκε η παράσταση
..
Jean Genet. Ο Ζαν Ζενέ γεννήθηκε στο Παρίσι, στις 19 Δεκεμβρίου του 1910. Η μητέρα του
τον εγκατέλειψε, αμέσως μετά την γέννησή του, και μεγάλωσε με θετούς γονείς. Σε ηλικία δέκα ετών κατηγορείται για κλοπή και έκτοτε θα κινείται μεταξύ υποκόσμου και φυλακών, γεγονός που θα καθορίσει και το χρώμα του λογοτεχνικού έργου του. Το 1938 ευρισκόμενος σε στρατιωτική φυλακή, γράφει το πρώτο μυθιστόρημά του, την Παναγιά των Λουλουδιών, το οποίο θα ξεχωρίσουν και θα εκδώσουν οι Ζαν Κοκτώ και Ζαν Πωλ Σαρτρ. Κορυφαίοι Γάλλοι διανοούμενοι θα τον υποστηρίξουν και ο Ζενέ, παρά το γεγονός πως συνέχιζε να ζει επικίνδυνα, θα ξεδιπλώσει ένα σημαντικό πεζογραφικό, θεατρικό και δοκιμιακό έργο. Ομοφυλόφιλοι, πόρνες, κλέφτες και παράνομοι κινούνται σε μικρούς κλειστοφοβικούς κύκλους. Εκφράζουν την μοναξιά και την απελπισία ανθρώπων που προσπαθούν να διαφύγουν προς ένα άγνωστο μέλλον πέφτοντας συνεχώς πάνω σε παραμορφωτικά κάτοπτρα. Σύντομα, τα μυθιστορήματά του: Το Θαύμα του Ρόδου, Ο Καβγατζής της Βρέστης, Το Ημερολόγιο Ενός Κλέφτη, Επιτάφιες Σπονδές, Ο Αιχμάλωτος του Έρωτα, και τα θεατρικά έργα του: Υψηλή Εποπτεία, Το Μπαλκόνι, Οι Νέγροι, Τα Παραβάν, Οι Δούλες, τα τον φέρουν στην κορυφή της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Ζενέ πέθανε στις 15 Απριλίου του 1986. Έπασχε από καρκίνο του λάρυγγα, αλλά ο θάνατός του προήλθε από μοιραία πτώση στο πάτωμα. Αναπαύεται στο ισπανικό κοιμητήριο, κοντά στο Larache του Μαρόκου.
«Στον κόσμο υπάρχει και δεν υπήρξε ποτέ παρά ένας και μόνον άνθρωπος. Είναι ολόκληρος μέσα στον καθένα από μας, άρα είναι εμείς οι ίδιοι. Καθένας είναι ο άλλος και οι άλλοι. [...] Μόνο που ένα φαινόμενο που ούτε το όνομά του καν δεν γνωρίζω, μοιάζει να διαιρεί στο άπειρο αυτόν τον μοναδικό άνθρωπο, τον κομματιάζει φαινομενικά μές στο τυχαίο και μες στη μορφή, και καθιστά ξένο σε μας τους ίδιους καθένα απ’ τα κομμάτια.»
"Ο Ρέμπραντ! Αυτό το αυστηρό δάχτυλο που παραμερίζει τα χρυσαφια δέρματα και δίχνει... τι; Μιαν ατέλειωτη μια καταχθόνια διαφάνεια."
«Ό,τι απόμεινε από έναν Ρέμπραντ σχισμένο σε μικρά τετράγωνα εντελώς κανονικά και πεταμένο στη χέστρα»
μετ. Δαμιανού Κωνσταντινίδη
Εντευκτήριο τευχ. 74, σελ19
